U xơ tử cung là bệnh lý phụ khoa phổ biến ở mọi độ tuổi, có thể phát hiện trong tuổi sinh đẻ hoặc mãn kinh. Vị trí của u xơ có thể nằm dưới  thanh mạc, dưới niêm mạc tử cung, trong lớp cơ tử cung, và có cuống nằm bên ngoài tử cung, .... U xơ tử cung là bệnh hầu như lành tính, có thể gây rối loạn kinh nguyệt, chảy máu nhiều gây mất máu, gây vô sinh và chèn ép các cơ quan lân cận… Bệnh có chữa khỏi nếu được phát hiện và chữa trị kịp thời.

Trong mục tiêu đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe phụ nữ với chất lượng ngày càng nâng cao, lần đầu tiên kỹ thuật đốt u xơ tử cung bằng sóng cao tần RFA, đã được giới thiệu và chuyển giao tại Bệnh viện Từ Dũ ngày 30/3/2019, qua hội thảo tập huấn Điều trị  u xơ tử cung bằng sóng cao tần RFA.

 RFA (Radio Frequency Ablation) là phương pháp hủy mô bằng nhiệt gây ra do sự ma sát của các ion trong mô dưới tác động của dòng điện xoay chiều có tần số  nằm trong khoảng sóng âm thanh (radio, 200 – 1.200MHz). Dòng điện từ máy được truyền vào mô cơ thể qua một điện cực dạng kim (needle electrode), dòng sóng âm thanh được truyền vào đầu kim và sinh nhiệt. Nhiệt do ma sát làm khô mô xung quanh dẫn đến làm mất nước trong tế bào và hoại tử đông phần mô cần hủy.

Đây là phương pháp xâm lấn tối thiểu có tỷ lệ tổn thương rất thấp so với phẫu thuật, đã được Cơ quan Quản lý dược phẩm và điều trị Mỹ đồng ý cho áp dụng rộng rãi tại Mỹ và được nhiều nước trên thế giới áp dụng trong những năm gần đây. RFA thường được sử dụng để điều trị các khối u xơ nhỏ hơn 5 cm hoặc khối u ở bệnh  nhân không thể phẫu thuật vì các vấn đề sức khỏe. Tại Việt Nam, RFA đã được ứng dụng trong điều trị u tuyến giáp lành tính, ung thư gan, suy tĩnh mạch...

 Trong chương trình làm việc, BS Maria Luisa Canete Palomo – Trưởng khoa Sản  bệnh viện Quiron Salud Toledo (Tây Ban Nha) đã cùng các bác sĩ của Bệnh viện Từ Dũ điều trị cho 2 bệnh nhân u xơ tử cung gây rong kinh, cường kinh (ích thức khối u  28x41x31cm và 41x51x61cm) và 1 bệnh nhân u xơ tử cung gây rong kinh (khối u 45x44x44cm). Căn cứ bệnh trạng từng người bệnh, BS Maria Luisa đã sử dụng kỹ thuật siêu âm để khảo sát hình ảnh, từ đó hướng dẫn điện cực kim đến khu vực được xác định; sau đó đặt điện cực kim vào khối u hoặc mô sẽ được điều trị. Điện cực kim được kết nối với một máy phát, tạo ra dòng điện dưới dạng sóng năng lượng tần số vô tuyến. Khi máy phát được bật, dòng điện chạy qua điện cực kim trực tiếp vào khối u hoặc mô, tạo ra nhiệt, phá hủy các tế bào ung thư hoặc mô. Khối u hoặc khu vực bị phá hủy bởi RFA sẽ co lại và cuối cùng biến thành mô sẹo.

Tùy thuộc vào kích thước của của từng khối u, mỗi ca điều trị u xơ tử cung bằng phương pháp sử dụng nhiệt RFA của BS Maria Luisa kéo dài khoảng 15 - 30 phút. Các tác dụng phụ của RFA sau thủ thuật phụ thuộc chủ yếu vào cách thức và vị trí khối u xơ được điều trị. Các triệu chứng có thể có gồm: đau hoặc khó chịu, buồn nôn, sốt, chảy máu…. Các triệu chứng này có thể được khắc phục bằng thuốc giảm đau, giảm nôn, thuốc kháng sinh. So với điều trị bằng phẫu thuật kinh điển, do tính chất ít xâm lấn,  sau khi được điều trị  u xơ tử cung bằng sóng cao tần RFA, bệnh nhân sẽ hồi phục nhanh hơn, có thể đi lại nhẹ nhàng và trở lại với các hoạt động sinh hoạt hằng ngày trong 12 giờ ngay sau thủ thuật.

Chương trình Hội thảo tập huấn Điều trị  u xơ tử cung bằng sóng cao tần RFA có  sự tham dự của hơn 50 bác sĩ sản-phụ khoa đang công tác tại Bệnh viện Từ Dũ, Bệnh viện Hùng Vương, Bệnh viện Sản – Nhi của các tỉnh An Giang, Sóc Trăng, Cà Mau, Trà Vinh, Bệnh viện Phụ sản Cần Thơ, Tiền Giang, Bệnh viện Đại học Y Trà Vinh  Bệnh viện Phú Thọ, Bệnh viện Trung ương  Quân đội 108, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản Hòa Nhai (Hà  Nội). Trong phần tổng kết hội thảo , BS Lê Quang Thanh – Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ cho biết: “Bệnh viện Từ Dũ là bệnh viện sản – phụ khoa tuyến cuối của khu vực phía Nam. Hàng năm bệnh viện tiếp nhận 1.058.249 lượt bệnh nhân đến khám chữa bệnh. Trong 112.611ca điều trị nội trú, có khoảng 40% bệnh nhân từ các tỉnh, thành phố lân cận chuyển đến. Việc ứng dụng thành công các kỹ thuật điều trị hiện đại nhằm rút ngắn thời gian nằm viện cho người bệnh với chất lượng đảm bảo, là mục tiêu được Ban Giám đốc đặc biệt quan tâm.  Trong định hướng phát triển Bệnh viện Từ Dũ, đồng thời với việc tiếp nhận và ứng dụng các kỹ thuật y học tiên tiến được các chuyên gia đến từ tổ chức y tế quốc tế trong lĩnh vực sản – sản phụ khoa chuyển giao như Đốt thông nối mạch máu trong hội chứng truyền máu song thai, Kẹp tắc dây rốn trong hủy thai chọn lọc, Hệ thống bào mô u xơ hay polyp nội mạc tử cung theo phương pháp cơ học TruClear, Điều trị  u xơ tử cung bằng sóng cao tần RFA…, bệnh viện sẽ tiếp tục hợp tác với các tổ chức y tế quốc tế để tiếp cận nhiều thành tựu khoa học – y học sinh sản mới, đáp ứng kịp thời nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân”.

 (Minh Tâm)