Phổi khỏe mạnh là điều quan trọng nhất đối với sự sống còn của trẻ sơ sinh. Hội chứng nguy kịch hô hấp trẻ sơ sinh hay còn gọi là bệnh màng trong (Respiratory Distress Syndrome - RDS), là tình trạng suy hô hấp của trẻ sơ sinh, thường gặp ở trẻ sinh non. Đây là một hội chứng rất nguy hiểm cho tính mạng của trẻ sơ sinh, nhất là trong 7 ngày đầu sau sinh và có thể gây tử vong nếu không được chẩn đoán sớm và can thiệp kịp thời. Trẻ sơ sinh càng non tháng thì nguy cơ bị hội chứng nguy kịch hô hấp càng cao. Nguyên nhân của hội chứng này do thiếu chất hoạt diện bề mặt ở phổi (surfactant) kết hợp với giảm chức năng hoạt động của phổi do phổi chưa trưởng thành hoặc bị tổn thương.

Tại hội thảo khoa học về Điều trị suy hô hấp ở trẻ sinh non do Bệnh viện Từ Dũ tổ chức ngày 25/4/2019, trong phần báo cáo về Liệu pháp Surfactant: Quá khứ - hiện tại – tương lai,  BS CKII Nguyễn Thị Từ Anh, Trưởng khoa Sơ sinh - Bệnh viện từ Dũ đã phân tích về kinh nghiệm và hiệu quả của điều trị hội chứng nguy kịch hô hấp trên thế giới trong nhiều năm qua bằng liệu pháp Surfactant.  

BS CKII Nguyễn Thị Từ Anh - Trưởng khoa Sơ sinh

Theo BS Từ Anh, việc dùng surfactant thay thế sẽ cải thiện oxy máu, giúp giảm 50% tỷ lệ tử vong và giảm biến chứng tràn khí màng phổi 50%. Đồng thời với khả năng làm giảm tỷ lệ mắc hội chứng loạn sản phế quản - phổi  (bronchopulmonary dysplasia), liệu pháp Surfactant cũng đã góp phần vào việc cải thiện chất lượng điều trị cho trẻ sinh non.

Báo cáo của BS Từ Anh cũng cho biết, khuynh hướng sử dụng surfactant hiện nay tập trung vào chiến lược sử dụng sớm trong 2 giờ đầu và ít xâm lấn (phương pháp LISA – Less Invasive Surfactant Administration) nhằm giảm các biến chứng và giảm thời gian nằm viện. Trong 2 năm gần đây,  phương pháp ít xâm lấn (LISA) đã được áp dụng thành công tại Khoa Sơ sinh Bệnh viện Từ Dũ. Và, để có thể điều trị hiệu quả Hội chứng nguy kịch hô hấp trẻ sơ sinh (RDS), cần có sự phối hợp của Sản khoa và Nhi khoa, từ việc sử dụng steroids trước sinh cho các thai phụ có nguy cơ sinh non đến hồi sức sơ sinh đúng cách ngay sau sinh, ổn định thân nhiệt, sử dụng oxy một cách thận trọng và sử dụng liệu pháp surfactant. 

Hội thảo Chẩn đoán và điều trị suy hô hấp ở trẻ sinh non đã thu hút sự quan tâm của hơn 100 bác sĩ chuyên khoa Sản, Nhi, nữ hộ sinh và điều dưỡng, qua phần thảo luận và trao đổi kinh nghiệm chuyên môn về sử dụng surfactant trong Hội chứng nguy kịch hô hấp (RDS) ở trẻ sơ sinh và các bệnh lý phổi khác ở sơ sinh, biện pháp phòng ngừa …

(Minh Tâm)