Chị Đ.T.N.D lập gia đình đã 5 năm và chưa có con. Cách đây 2 năm, chị bắt đầu điều trị thường xuyên ở bệnh viện Chợ Rẫy vì bệnh lupus ban đỏ hệ thống. Khi phát hiện mình có thai, chị D rất lo lắng vì tình trạng bệnh tự miễn mình đang mang có nguy cơ ảnh hưởng tới thai và cũng có thể làm nặng hơn bệnh lý của thai phụ. Khi thai được 23 tuần, các bác sĩ thông báo cả 2 bé đều có biểu hiện nhịp tim chậm (block nhĩ thất độ II-III).

Các cuộc hội chẩn liên viện giữa các bác sĩ bệnh viện Từ Dũ và bệnh viện Nhi Đồng 2 đều đặn diễn ra từ 2-4 tuần/ lần để đánh giá diễn tiến sức khoẻ của 2 bé trong bụng mẹ lẫn mẹ bầu. Khi thai càng lớn, cả hai thai đều biểu hiện kém tăng trọng. Chọn thời điểm nào để chấm dứt thai kỳ để vừa an toàn về mặt bệnh lý tim mà phổi bé đủ trưởng thành để an toàn với cuộc sống bên ngoài bụng mẹ là một quyết định cân não đối với các bác sĩ vì ước lượng bé quá nhỏ so với các bé đơn thai cùng số tuổi thai.

Khi thai được 34 tuần, khi biểu hiện trên siêu âm cho thấy mức độ chậm tăng trưởng bắt đầu ảnh hưởng tới thai và nhịp tim bé chậm tới ngưỡng đe dọa, thai phụ được chỉ định mổ lấy thai. Sáng 21/5/2019, đúng 8g, toàn bộ ekip sản khoa và nhi khoa đã sẵn sàng. Bệnh viện Nhi Đồng 2 cử 8 y bác sĩ, bao gồm cả bác sĩ phẫu thuật, bác sĩ Tim mạch nhi, bác sĩ gây mê hồi sức, nhân viên phòng mổ, điều dưỡng... để đảm bảo an toàn cho các bé. Kíp mổ của bệnh viện Từ Dũ gồm 12 người.

Kíp Nhi khoa báo hiệu đã chuẩn bị xong, lập tức kíp sản rạch da. Mẹ bé được gây tê nên lắng nghe được tiếng con chào đời. Hai bé trai nhanh chóng được chuyển qua phòng bên cạnh khi vừa cất tiếng khóc. Trong khi mẹ được đóng lại vết mổ thì bé trai có nhịp tim thấp hơn, chỉ khoảng 40-50 lần/phút được bác sĩ nhi đặt catheter tĩnh mạch rốn, sau đó chuyển cho bác sĩ gây mê cho bé ngủ rồi được bác sĩ phẫu thuật nhi đặt máy tạo nhịp tạm thời nhằm đưa huyết động của bé ổn định, duy trì sự sống.

Cả hai bé trai đều nặng 1,9kg, nhẹ hơn so với cân nặng thông thường của thai 34 tuần là 2,2-2,4 kg. Cả hai bé được chuyển bệnh viện Nhi Đồng 2 để theo dõi. Khi cân nặng bé được 2,5 kg, bé sẽ được đặt máy tạo nhịp vĩnh viễn.

Bệnh lupus ban đỏ hệ thống là loại bệnh tự miễn , đây có thể là nguyên nhân làm tổn thương đường dẫn truyền nhịp tim dẫn đến rối loạn nhịp tim, khiến nhịp thất còn 40 lần/phút. Block nhĩ thất trong giai đoạn bào thai chiếm tỉ lệ 1/20 000 trường hợp, làm tăng tỉ lệ tử vong sau sinh.Việc phối hợp giữa bệnh viện Từ Dũ với các bệnh viện Nhi Đồng là chương trình mang ý nghĩa khoa học và nhân văn vì đã cứu sống nhiều bé sơ sinh ngay sau sinh.

Bs. CK2. Lê Ngọc Diệp