BS CKII. Bùi Thị Hồng Nhu
Trưởng phòng Công tác xã hội
Đêm ngày 7 tháng 5 vừa qua, bệnh viện Từ Dũ tiếp nhận một trường hợp thai ngoài tử cung cực kỳ hiếm gặp. Bệnh viện đã nhanh chóng hội chẩn và phẫu thuật thành công chỉ sau 4 giờ nhập viện.
Nữ bệnh nhân Đ.T.C.T, 32 tuổi, có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn. Chị T. đã từng sinh mổ 1 lần năm 2020 và sau đó chị ngừa thai bằng phương pháp đặt dụng cụ tử cung (đặt vòng tránh thai). Một tháng nay chị bị ra huyết âm đạo kéo dài. Gần đây chị cảm thấy bụng dưới đau âm ỉ và đi khám ở cơ sở y tế địa phương. Tại đây chị được khám và xác định có thai bằng phương pháp thử que (Quickstick). Tuy nhiên bác sĩ siêu âm không xác định được vị trí khối thai. Chị được bác sĩ lấy vòng ra và hẹn tái khám sau 1 tuần.
Sau đó vài ngày, chị bị ra huyết và đau bụng nhiều hơn nên đến khám tại bệnh viện tỉnh. Tại đây chị được xét nghiệm máu phát hiện beta HCG (một hormone do bánh nhau sản xuất) cao và siêu âm nghi ngờ thai ngoài tử cung ở vòi trứng bên trái. Bệnh viện tỉnh khuyên chị nhập viện bệnh viện Từ Dũ để được mổ bảo tồn vòi trứng thay vì phải cắt vòi trứng nếu mổ ở bệnh viện tỉnh.
Lúc 14h30 ngày 7/5, tại khoa Cấp cứu bệnh viện Từ Dũ, chị được khám, kiểm tra, xét nghiệm máu và siêu âm, bác sĩ nghi ngờ đây là một trường hợp thai ngoài tử cung trong ổ bụng cực hiếm gặp. Kết quả xét nghiệm máu cho thấy nồng độ beta HCG rất cao (hơn 10.000 mUI/mL). Siêu âm thấy khối thai to với phôi thai dài 10 mm, không có tim thai, nằm sâu trong vách chậu bên trái.
Ekip trực nhanh chóng hội chẩn và lên kế hoạch phẫu thật nội soi cho bệnh nhân lúc 18 giờ. Vào bụng quan sát thấy ổ bụng sạch, không có máu, tử cung không to, hai vòi trứng bình thường. Sau khi thám sát kỹ mới phát hiện một khối thai to khoảng 7 tuần bám sâu vào vách chậu bên trái, rất gần đường đi của niệu quản bên trái và các mạch máu lớn vùng chậu.
Với khối thai ở vị trí này, phẫu thuật viên cần bóc tách bộc lộ rõ niệu quản và các mạch máu lớn vùng chậu để tránh làm tổn thương trong lúc cắt bỏ khối thai. Bánh nhau bám rất sâu và tăng sinh nhiều mạch máu yêu cầu phẫu thuật viên phải có kỹ năng cầm máu qua nội soi tốt để giảm tối đa lượng máu mất trong lúc mổ. Các chuyên gia phẫu thuật nội soi của bệnh viện đã thực hiện thành công ca mổ chỉ sau 2 giờ với lượng máu mất tối thiểu và bệnh nhân không cần phải truyền máu.
.jpg)
Thai trong ổ bụng là một dạng rất hiếm gặp của thai ngoài tử cung. Tần xuất dao động từ 1/10.000 đến 1/30.000 thai kỳ. Chiếm khoảng 1% trường hợp thai ngoài tử cung với tỉ lệ tử vong mẹ cao gấp 8 lần thai ngoài tử cung ở vòi trứng. Chẩn đoán thai ở vị trí này thường dễ bị bỏ sót cho đến khi có biến chứng như vỡ, xuất huyết nội hoặc chỉ được phát hiện trong lúc mổ thám sát tình trạng bụng ngoại khoa. Nếu khối thai vỡ, khả năng mất máu lượng lớn cao hơn thai ở vòi trứng gấp nhiều lần và bệnh nhân có nguy cơ rơi vào sốc do mất máu nhiều rất cao. Do đó, bệnh nhân cần được phẫu thuật để cắt bỏ khối thai ở các bệnh viện chuyên khoa sâu có đầy đủ trang thiết bị và đội ngũ y bác sĩ có kinh nghiệm.
Điều trị phẫu thuật nhằm mục tiêu cắt bỏ khối thai sớm, tránh chảy máu không cầm được hoặc tổn thương cơ quan nội tạng. Phát hiện thai ở giai đoạn càng sớm, khả năng mổ thành công càng cao và tỉ lệ tai biến càng thấp. Do đó, chị em nên khám kiểm tra sớm nếu trễ kinh, hành kinh bất thường hoặc nghi ngờ có thai.
Hiện tại, sau mổ 1 ngày chị T. đã có thể tự đi lại được, ăn uống bình thường, không sốt, vết mổ khô và hầu như không còn đau đớn. Nói chuyện với bệnh nhân, bên cạnh sự cảm ơn chân thành đến ekip điều trị, chúng tôi nghe được những băn khoăn của chị về vấn đề ngừa thai. Vì sao đặt vòng nhưng vẫn có thai? Và phương pháp ngừa thai nào mới phù hợp với chị?
Mỗi phương pháp ngừa thai đều có tỉ lệ thành công và thất bại. Hiện tại không có phương pháp ngừa thai nào có tỉ lệ thành công là 100%. Sau khi đặt vòng, chị em cần tái khám phụ khoa định kỳ mỗi năm kiểm tra vị trí vòng để đảm bảo khả năng ngừa thai cao nhất. Nếu có bất thường hành kinh khi đang đặt vòng, bạn nên đi khám ngay để loại trừ khả năng có thai hoặc tìm nguyên nhân khác.
Nếu đã thất bại với một biện pháp ngừa thai, bạn nên được tư vấn sử dụng một biện pháp ngừa thai khác phù hợp hơn. Đôi khi, sự phù hợp hay không cũng cần thử mới xác định được.
Trên đây là một câu chuyện chúng tôi muốn chia sẻ nhằm nâng cao hiểu biết của chị em về ngừa thai và thai ngoài tử cung. Không phải bệnh nhân nào cũng may mắn đến bệnh viện điều trị sớm như chị T. Nhưng chỉ cần chúng ta lưu ý và đi khám ngay khi có bất thường thì mọi biến cố sẽ trở nên nhẹ nhàng và ít nguy cơ hơn. Hãy quan tâm đến sức khỏe chúng ta nhiều hơn chị em nhé!
