Teo âm đạo và cách khắc phục
ThS. BS. Lê Võ Minh Hương
P. Công tác xã hội
Teo âm đạo là khi thành âm đạo trở nên mỏng, khô và dễ bị viêm. Điều này xảy ra khi cơ thể bạn tạo ra ít estrogen hơn, chẳng hạn như thời kỳ trong và sau mãn kinh.
Teo âm đạo sẽ gây ra một số triệu chứng liên quan được gọi chung là hội chứng tiết niệu-sinh dục thời kỳ mãn kinh. Bạn có thể bắt gặp triệu chứng ở cả âm đạo và đường tiết niệu. Bao gồm:
- Âm đạo khô hoặc rát
- Ngứa ở bộ phận sinh dục
- Tiết dịch âm đạo bất thường
- Dễ bị nhiễm nấm âm đạo
- Nóng rát khi đi tiểu
- Cần đi tiểu thường xuyên
- Khó nhịn tiểu (tiểu không tự chủ)
- Dễ bị nhiễm trùng đường tiết niệu
- Khó chịu, khô rát hoặc chảy máu trong hoặc sau khi quan hệ tình dục
Khô âm đạo thường là dấu hiệu đầu tiên. Nhiều phụ nữ có triệu chứng sau khi mãn kinh. Nhưng đôi khi gặp phải sớm hơn, ở thời điểm tiền mãn kinh. Teo âm đạo khá thường gặp ở phụ nữ sau mãn kinh. Có tới 40% người sau mãn kinh có triệu chứng.
Nguyên nhân teo âm đạo
Nguyên nhân gây teo âm đạo là do sự sụt giảm nồng độ estrogen của cơ thể. Ở thời kỳ mãn kinh, nồng độ estrogen trong cơ thể phụ nữ có thể giảm đến 85%.
Khi cơ thể bạn có ít estrogen, các mô sinh dục trở nên mỏng manh hơn. Mãn kinh là nguyên nhân thường gặp nhất. Ngoài ra, nồng độ estrogen cũng có thể giảm do:
- Thời kỳ cho con bú
- Sử dụng thuốc kháng estrogen
- Một số loại thuốc tránh thai có tính kháng estrogen mạnh
- Phẫu thuật cắt bỏ cả hai buồng trứng
- Hóa trị
- Xạ trị vùng chậu
- Điều trị nội tiết tố
Yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng bị teo âm đạo
Hút thuốc lá, kể cả hút thuốc lá thụ động, có thể làm giảm lưu lượng máu đến vùng âm đạo. Nó cũng làm giảm lượng estrogen tự nhiên trong cơ thể khiến bạn dễ bị teo âm đạo hơn.
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng những phụ nữ không sinh thường có nhiều khả năng gặp các vấn đề liên quan đến hội chứng tiết niệu-sinh dục của thời kỳ mãn kinh hơn những người đã từng sinh thường ngả âm đạo.
Chẩn đoán teo âm đạo
Bác sĩ sẽ hỏi bạn về các yếu tố có liên quan đến tình trạng giảm estrogen của cơ thể. Thăm khám được thực hiện để kiểm tra bộ phận sinh dục ngoài, âm đạo và cổ tử cung.
Xét nghiệm nước tiểu cần được thực hiện nếu bạn có vấn đề về tiết niệu.
Cách cải thiện tình trạng teo âm đạo
Một cách để giảm bớt tình trạng này là quan hệ tình dục. Những người có hoạt động tình dục đều đặn có xu hướng bị teo âm đạo nhẹ hơn so với những người không hoạt động tình dục. Hoạt động tình dục làm tăng lưu lượng máu đến âm đạo và giúp nó đàn hồi.
Nếu bạn bị khô và khó chịu khi quan hệ tình dục, chất dưỡng ẩm âm đạo hoặc chất bôi trơn gốc nước có thể giúp ích. Bạn nên sử dụng chúng vài ngày một lần và ngay trước khi giao hợp. Nếu bạn đã thử mà vẫn bị đau, hãy nói chuyện với bác sĩ về các lựa chọn điều trị khác.
Nếu bác sĩ chẩn đoán bạn bị teo âm đạo, liệu pháp estrogen là một lựa chọn điều trị. Bổ sung estrogen giúp làm dày thành âm đạo và giảm bớt nhiều triệu chứng khác của hội chứng tiết niệu-sinh dục thời kỳ mãn kinh.
Estrogen có nhiều dạng sử dụng khác nhau:
- Dạng kem hoặc thuốc viên đặt vào âm đạo
- Dạng vòng nhẫn đặt âm đạo chứa estrogen phóng thích chậm
- Thuốc uống
Liệu pháp estrogen có thể có tác dụng phụ, vì vậy hãy thảo luận với bác sĩ trước khi sử dụng để xem xét những gì phù hợp với bạn.
Nếu bạn bị khô, ngứa hoặc bỏng rát, đừng sử dụng nước hoa, kem dưỡng da có mùi thơm, chất khử mùi hoặc phấn quanh bộ phận sinh dục. Nên sử dụng xà phòng không mùi. Không mặc quần áo bó sát. Băng vệ sinh hàng ngày có thể làm tăng kích ứng vì chúng có chứa vật liệu tổng hợp.
Tuổi sinh sản của mỗi phụ nữ là không giống nhau, phụ thuộc vào hoạt động nội tiết và phóng noãn của buồng trứng. Thông thường, mãn kinh bắt đầu ở độ tuổi từ 45 đến 55 tuổi. Tuy nhiên ở một số phụ nữ, mãn kinh xảy ra sớm hơn.
Thông thường, trứng đã thụ tinh sẽ làm tổ ở niêm mạc tử cung. Nhưng với mang thai ngoài tử cung (còn gọi là mang thai ngoài dạ con), trứng đã thụ tinh cấy và phát triển bên ngoài tử cung của bạn, ở những vị trí như ống dẫn trứng, buồng trứng, trong ổ bụng hoặc cổ tử cung. Hơn 90% trường hợp thai ngoài tử cung bám vào ống dẫn trứng. Đây là một biến chứng mang thai nguy hiểm, có thể gây chảy máu ồ ạt, sốc và thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Loãng xương là bệnh rất thường gặp ở phụ nữ lớn tuổi, sau mãn kinh. Hiện nay loãng xương đang có xu hướng gia tăng do tuổi thọ trung bình tăng và một số thay đổi trong lối sống khiến con người ít vận động.
Thai bám sẹo MLT là tình trạng thai kỳ chứa nhiều yếu tố nguy cơ cho phụ nữ. Thấu hiểu những lo lắng của bệnh nhân, BVTD mong muốn giải toả nỗi niềm này bằng bộ câu hỏi đáp cụ thể và chi tiết
Sẹo lồi (Keloid scar) là sự tăng sinh quá mức của mô sợi (collagen) sau chấn thương da.
Sẹo phát triển lan rộng ra ngoài ranh giới vết thương ban đầu, xâm lấn mô lành xung quanh, thường cứng, bóng, màu hồng chuyển sang đỏ tím, có thể kèm ngứa, đau rát.
Sẹo có xu hướng tồn tại lâu dài, khó thoái triển tự nhiên và dễ tái phát sau điều trị.
Viêm âm hộ - âm đạo do nấm là tình trạng phổ biến, ảnh hưởng đến 75% phụ nữ trong suốt cuộc đời. Khoảng 5–8% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản mắc thể tái phát được định nghĩa là ≥ 3–4 đợt/năm. Candida albicans là tác nhân chính gây viêm âm hộ - âm đạo do nấm (>90% trường hợp), nhưng các loài Candida không phải albicans, như C. glabrata và C. krusei, đang ngày càng phổ biến, đặc biệt ở bệnh nhân viêm âm hộ âm đạo do nấm tái phát.
