Thai ngoài tử cung: Những điều cần biết

Thai ngoài tử cung là gì?

Thông thường, trứng đã thụ tinh sẽ làm tổ ở niêm mạc tử cung. Nhưng với mang thai ngoài tử cung (còn gọi là mang thai ngoài dạ con), trứng đã thụ tinh cấy và phát triển bên ngoài tử cung của bạn, ở những vị trí như ống dẫn trứng, buồng trứng, trong ổ bụng hoặc cổ tử cung. Hơn 90% trường hợp thai ngoài tử cung bám vào ống dẫn trứng. Đây là một biến chứng mang thai nguy hiểm, có thể gây chảy máu ồ ạt, sốc và thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

 

Mang thai ngoài tử cung phổ biến như thế nào?

Tỷ lệ rất khó xác định, nhưng một nghiên cứu cho thấy khoảng 1 trong 50 ca mang thai ở Hoa Kỳ là mang thai ngoài tử cung.

Em bé có thể sống sót trong trường hợp thai ngoài tử cung không?

Không. Điều quan trọng cần lưu ý là thai ngoài tử cung thường không có khả năng sống sót do thai không thể nhận được nguồn cung cấp máu đủ và sự hỗ trợ cần thiết để phát triển bên ngoài tử cung. Khi khối thai phát triển, nó có thể vỡ và gây chảy máu đe dọa tính mạng. Nếu điều này xảy ra, bạn sẽ cần chăm sóc y tế ngay lập tức. Nếu không điều trị, nó có thể gây tử vong mẹ. Trên thực tế, mang thai ngoài tử cung là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong mẹ liên quan đến thai kỳ trong ba tháng đầu.

Triệu chứng thai ngoài tử cung

Ở giai đoạn sớm ban đầu, bạn có thể không có bất kỳ triệu chứng nào của mang thai ngoài tử cung. Chúng có thể rất giống với các triệu chứng của một thai kỳ bình thường. Bạn có thể bị trễ kinh và khó chịu ở bụng.

Chỉ khoảng một nửa số phụ nữ bị mang thai ngoài tử cung sẽ có cả ba dấu hiệu chính là trễ kinh, chảy máu âm đạo và đau bụng.

Một số dấu hiệu cảnh báo của mang thai ngoài tử cung bao gồm:

• Đau bụng dưới: Cơn đau có thể âm ỉ hoặc xuất hiện đột ngột, dữ dội, có thể lan ra vùng hông hoặc hậu môn. Đau ở một bên cơ thể
• Chảy máu âm đạo: Máu có thể có màu đỏ tươi hoặc nâu sẫm, lượng máu ít hoặc nhiều, có thể kèm theo cục máu đông.
• Buồn nôn
• Cảm giác chóng mặt, choáng váng: Do mất máu cấp tính.
• Đau vai: Khi máu từ vị trí vỡ thai chảy vào khoang bụng, nó có thể kích thích màng bụng và gây đau ở vùng vai.

Dấu hiệu của vỡ thai ngoài tử cung

Khi khối thai phát triển, thai ngoài tử cung có thể bị vỡ gây chảy máu nghiêm trọng. Các triệu chứng khẩn cấp bao gồm đau bụng dữ dội kèm theo choáng váng, ngất xỉu hoặc đau vai. Bạn có thể gọi cấp cứu hoặc đến bệnh viện gần nhất để được điều trị ngay lập tức.

 

Vị trí mang thai ngoài tử cung

Phần lớn trường hợp thai ngoài tử cung xảy ra ở ống dẫn trứng, ngoài ra trứng thụ tinh cũng có thể bám vào các khu vực khác bên ngoài tử cung của bạn. Các vị trí thai ngoài tử cung khác bao gồm:

• Thai ngoài tử cung ở buồng trứng (OEP): Khi trứng đã thụ tinh cấy vào bề mặt buồng trứng.
• Thai ngoài tử cung trong ổ bụng: Trong những trường hợp hiếm hoi, việc mang thai xảy ra trong không gian giữa phúc mạc thành bụng và cột sống của bạn (khoang sau phúc mạc). Đôi khi khối thai sẽ bám vào gan hoặc các cơ quan nội tạng khác trong khoang bụng.
• Thai ngoài tử cung ở cổ tử cung: Loại thai ngoài tử cung này xảy ra khi trứng cấy vào ống cổ tử cung.
• Thai trong cơ tử cung: Khi thai cấy sâu vào bên trong lớp cơ tử cung.
• Thai ngoài tử cung ở sẹo mổ lấy thai (CSEP): là khi trứng đã thụ tinh bám vào mô sẹo từ ca mổ lấy thai trước đó.

Triệu chứng của các trường hợp thai ngoài tử cung này, như chảy máu từ âm đạo và đau bụng dưới, tương tự như trường hợp thai ngoài tử cung ở ống dẫn trứng.

Nguyên nhân mang thai ngoài tử cung

Nguyên nhân chính xác của thai ngoài tử cung chưa được xác định rõ ràng, tuy nhiên các yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ: 

• Viêm nhiễm vùng chậu: Các bệnh viêm nhiễm như viêm vòi trứng, viêm nội mạc tử cung có thể gây tổn thương đến vòi trứng, làm cản trở quá trình di chuyển của trứng đã thụ tinh.
• Phẫu thuật vùng chậu: Các cuộc phẫu thuật trước đó ở vùng chậu, đặc biệt là phẫu thuật ống dẫn trứng, có thể gây sẹo và làm hẹp ống dẫn trứng, tăng nguy cơ thai ngoài tử cung.
• Các yếu tố khác: Sử dụng các loại thuốc tránh thai khẩn cấp, hút thuốc lá, tuổi mẹ >35 tuổi, có tiền sử mang thai ngoài tử cung, các vấn đề về cấu trúc tử cung cũng có thể làm tăng nguy cơ.

Chẩn đoán mang thai ngoài tử cung

Để chẩn đoán thai ngoài tử cung, bác sĩ sẽ dựa vào các thông tin về tiền sử bệnh, khám lâm sàng và các xét nghiệm bổ sung như: 

• Xét nghiệm máu: Đo nồng độ hormone hCG (hormone mang thai) để xác định có thai và đánh giá tốc độ tăng hoặc giảm của hormone này.
• Siêu âm: Giúp xác định vị trí của thai và phát hiện các dấu hiệu bất thường ở vòi trứng hoặc buồng trứng.
• MRI: giúp xác định vị trí của thai ngoài tử cung ở những vị trí đặc biệt mà siêu âm không khảo sát được.

Biến chứng mang thai ngoài tử cung

Trong quá trình mang thai ngoài tử cung, trứng đã thụ tinh được bao bọc trong một cấu trúc có thể phát triển trong vài tuần bên ngoài tử cung của bạn. Nhưng cấu trúc thường vỡ trong khoảng từ 6 đến 16 tuần. Vỡ thai ngoài tử cung có thể gây chảy máu nghiêm trọng. Nếu chảy máu không được cầm lại, cơ thể có thể bị sốc mất máu, và tỷ lệ tử vong do đó tăng lên. Nếu thai ngoài tử cung được điều trị trước khi vỡ, hiếm khi dẫn đến tử vong.

Nếu cấu trúc thai ở ống dẫn trứng bị vỡ, bác sĩ có thể cắt bỏ ống dẫn trứng trong quá trình phẫu thuật. Nhưng bạn có hai ống dẫn trứng. Nếu ống dẫn trứng còn lại khỏe mạnh, bạn vẫn có thể mang thai tự nhiên trong tư lai. Nhưng nếu ống dẫn trứng còn lại của bạn bị tổn thương hoặc không có, bạn có thể gặp vấn đề về khả năng thụ thai. Trong trường hợp này, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về các cách mang thai khác, như IVF (thụ tinh trong ống nghiệm).

Điều trị mang thai ngoài tử cung

Thai ngoài tử cung là một tình trạng cấp cứu sản khoa đòi hỏi phải can thiệp y tế kịp thời. Hiện nay, có hai phương pháp điều trị chính cho thai ngoài tử cung: điều trị nội khoa (thuốc) và phẫu thuật. Lựa chọn phương pháp điiều trị phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm kích thước của thai, vị trí của thai, mức độ ổn định của bệnh nhân, và mong muốn có con sau này của bệnh nhân.

Sau khi mang thai ngoài tử cung

Bạn có thể gặp khó khăn trong việc có một thai kỳ bình thường sau đó. Một số chuyên gia khuyên bạn nên cho cơ thể nghỉ ngơi ít nhất 3 tháng để có thời gian hồi phục.

Mang thai ngoài tử cung làm tăng nguy cơ bạn bị lại lần nữa. Nếu bạn nghĩ rằng mình đang mang thai, hãy chú ý đến những thay đổi của cơ thể và cần đi khám để xác định vị trí thai.

Làm thế nào để tránh mang thai ngoài tử cung

Không có cách nào để ngăn ngừa mang thai ngoài tử cung. Nhưng bạn có thể giảm tỷ lệ mắc bệnh bằng cách:

• Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục. Điều này có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh viêm vùng chậu và các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
• Khám phụ khoa định kỳ, phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh viêm nhiễm vùng chậu.
• Tránh sử dụng thuốc thụt rửa âm đạo. Các nghiên cứu cho thấy rằng việc sử dụng thuốc thụt rửa có thể làm tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung.

Thai ngoài tử cung là một bệnh lý nguy hiểm đe dọa tính mạng. Để bảo vệ sức khỏe bản thân, phụ nữ cần hiểu rõ về bệnh này, đi khám phụ khoa định kỳ và tuân thủ lời khuyên của bác sĩ.