U buồng trứng xoắn
BS. Nguyễn Châu Trí
U buồng trứng xoắn là một cấp cứu phụ khoa thường gặp, ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe sinh sản của người phụ nữ. Chẩn đoán và can thiệp sớm giúp bảo tồn khả năng sinh sản của phụ nữ.
Xoắn buồng trứng là tình trạng xảy ra khi buồng trứng bị xoắn quanh dây chằng giữ nó đúng vị trí. Hiện tượng xoắn này làm cắt đứt lưu lượng máu đến buồng trứng và ống dẫn trứng. Xoắn buồng trứng gây đau dữ dội và các triệu chứng khác vì buồng trứng không nhận đủ máu nuôi. Nếu việc hạn chế máu tiếp tục quá lâu, nó có thể dẫn đến chết mô buồng trứng.
Dấu hiệu:
Các triệu chứng của xoắn buồng trứng có thể bao gồm:
. Khối u buồng trứng
. Đau vùng chậu dữ dội hoặc chỉ đau lâm râm
. Buồn nôn
. Nôn
. Sốt
Tuy nhiên, chẩn đoán xoắn buồng trứng có thể khó khăn vì các triệu chứng tương tự như sỏi thận, viêm ruột thừa, nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm dạ dày ruột và các tình trạng khác.
Nguyên nhân:
Thường xảy ra ở phụ nữ trong độ tuổi từ 20 đến 40 tuổi. Tuy nhiên, phụ nữ ở mọi lứa tuổi, đều có thể bị xoắn buồng trứng.
Trọng lượng hoặc kích thước u buồng trứng càng lớn càng dễ xoắn.
Một nguyên nhân phổ biến khác là dây chằng buồng trứng, nối buồng trứng với tử cung, dài hơn bình thường. Một dây chằng buồng trứng dài làm cho buồng trứng có nhiều khả năng bị xoắn.
Phụ nữ đang được điều trị hiếm muộn với việc sử dụng các nội tiết có nguy cơ xoắn buồng trứng.
Phụ nữ mang thai vẫn có thể bị xoắn buồng trứng. Trong ba tháng đầu tiên, phụ nữ có thể bị u nang hoàng thể khiến buồng trứng bị xoắn. Nồng độ hormone cao hơn trong thai kỳ cũng có thể làm giãn các mô trong cơ thể, bao gồm cả dây chằng giữ buồng trứng tại chỗ. Nếu dây chằng không căng, chúng có thể dễ bị xoắn hơn.
Điều trị:
Phẫu thuật là cách duy nhất để tháo xoắn buồng trứng. Bác sĩ cũng có thể kê toa thuốc để giảm đau và buồn nôn cho thoải mái trước khi phẫu thuật.
Buồng trứng khi bị xoắn sẽ dẫn đến hạn chế lưu lượng máu đến nuôi, nếu kéo dài quá lâu, mô buồng trứng sẽ bị hoại tử, bác sĩ phẫu thuật buộc phải cắt bỏ buồng trứng. Vì vậy, cần phẫu thuật để thóa xoắn khối u, giúp bảo tồn lại buồng trứng.
Hình: Khối u buồng trứng bị hoại tử tím đen
Sau phẫu thuật, người bệnh có thể trở về nhà vài ngày sau khi làm thủ thuật xoắn buồng trứng. Tuy nhiên, có thể cần tiếp tục theo dõi buồng trứng để đảm bảo rằng nó có đủ lưu lượng máu để "sống" sau khi xoắn buồng trứng. Nếu nó có dấu hiệu chết mô, bác sĩ có thể phải cắt bỏ buồng trứng vào một ngày sau đó.
Khuyến nghị chăm sóc theo dõi: tránh nâng vật nặng hoặc hoạt động thể chất cường độ cao trong một vài tuần.
Bác sĩ có thể giúp giảm đau bằng cách dùng ibuprofen hoặc acetaminophen.
Bệnh nhân nên báo các dấu hiệu nhiễm trùng hoặc biến chứng khác cho bác sĩ càng sớm càng tốt. Dấu hiệu nhiễm trùng bao gồm:
. Sốt
. Đỏ và viêm tại các vị trí vết mổ, vết thương không lành
. Đau vùng chậu tăng
Hình: Buồng trứng còn hồng sau tháo xoắn
U buồng trứng xoắn và các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản (ART)
Phụ nữ hỗ trợ sinh sản có nguy cơ bị xoắn buồng trứng cao. Nguy cơ tăng cao thường là do các hormone cần thiết cho thụ tinh trong ống nghiệm hoặc kích thích rụng trứng. Những hormone này có thể khiến buồng trứng to ra, phát triển nhiều u nang. Mặc dù các nang này không phải là 1 khối u thật sự nhưng chúng vẫn có thể làm tăng nguy cơ xoắn buồng trứng.
Biến chứng
Biến chứng có thể xảy ra của xoắn buồng trứng là hoại tử. Hoại tử buồng trứng do thiếu máu nuôi mô buồng trứng. Khi đó, bác sĩ sẽ phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng nếu điều này xảy vì nguy cơ bị nhiễm trùng buồng trứng có thể gây áp xe hoặc viêm phúc mạc.
Sau phẫu thuật xoắn buồng trứng cần hẹn tái khám theo dõi để đảm bảo buồng trứng được chữa lành, phục hồi tốt.
Khi nào chị em phụ nữ cần đến khám bác sĩ?
Hãy đi khám ngay nếu chị em phụ nữ có bất kỳ triệu chứng nào của xoắn buồng trứng, gồm có:
. Khối u buồng trứng
. Đau vùng chậu nhiều, có cơn đau rõ
. Buồn nôn
. Nôn
. Sốt
Để chẩn đoán xoắn buồng trứng, bác sĩ có thể cần sử dụng các xét nghiệm sau:
. Siêu âm ngã âm đạo: đưa một đầu dò siêu âm nhỏ vào âm đạo.
. Siêu âm bụng, sử dụng đầu dò siêu âm ở bên ngoài bụng.
. Các xét nghiệm hình ảnh khác, chẳng hạn như chụp CT hoặc MRI.
. Xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu đo số lượng tế bào bạch cầu trong cơ thể.
Tuy nhiên, bác sĩ phải thực hiện phẫu thuật để chẩn đoán xác định xoắn buồng trứng.
Tài liệu tham khảo:
- Arca, M. J. (2016, November). Condition: Ovarian torsion
eapsa.org/parents/conditions/f-o/ovarian-torsion/ - Damigos, E., Johns, J., & Ross, J. (2012). An update on the diagnosis and management of ovarian torsion. The Obstetrician & Gynaecologist. 14, 229–236
obgyn.onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1111/j.1744-4667.2012.00131.x - Hopkins, M. P., & Patibandia, J. R. (2018, June). Ovarian torsion
bestpractice.bmj.com/topics/en-us/792 - Huang, C., Hong, M.-K., & Ding, D.-C. (2017, July–September). A review of ovary torsion. Tzu Chi Medical Journal, 29(3), 143–147
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5615993/ - Stanislavsky, A., & Dixon, A. (n.d.). Ovarian torsion
radiopaedia.org/articles/ovarian-torsion
Sẹo lồi (Keloid scar) là sự tăng sinh quá mức của mô sợi (collagen) sau chấn thương da.
Sẹo phát triển lan rộng ra ngoài ranh giới vết thương ban đầu, xâm lấn mô lành xung quanh, thường cứng, bóng, màu hồng chuyển sang đỏ tím, có thể kèm ngứa, đau rát.
Sẹo có xu hướng tồn tại lâu dài, khó thoái triển tự nhiên và dễ tái phát sau điều trị.
Viêm âm hộ - âm đạo do nấm là tình trạng phổ biến, ảnh hưởng đến 75% phụ nữ trong suốt cuộc đời. Khoảng 5–8% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản mắc thể tái phát được định nghĩa là ≥ 3–4 đợt/năm. Candida albicans là tác nhân chính gây viêm âm hộ - âm đạo do nấm (>90% trường hợp), nhưng các loài Candida không phải albicans, như C. glabrata và C. krusei, đang ngày càng phổ biến, đặc biệt ở bệnh nhân viêm âm hộ âm đạo do nấm tái phát.
Ung thư vú có thể ảnh hưởng đến cả nữ giới và nam giới, nhưng bài viết này sẽ tập trung vào tình trạng ung thư vú ở nữ. Mặc dù phần lớn các trường hợp ung thư vú không có triệu chứng rõ ràng, một số người có thể cảm thấy có khối u trong vú, thay đổi ở núm vú, hoặc đau ở vùng nách hay vú. Bất kỳ ai có triệu chứng nghi ngờ ung thư vú nên đến gặp nhân viên y tế để được thăm khám. Việc chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể cải thiện tiên lượng bệnh.
Ung thư vú là một trong những bệnh lý ác tính phổ biến nhất ở phụ nữ trên toàn thế giới, đồng thời cũng là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư ở nữ giới. Nhờ những tiến bộ vượt bậc trong lĩnh vực y học hiện đại, đặc biệt là trong chẩn đoán hình ảnh, sinh học phân tử và điều trị đa mô thức, việc phát hiện sớm và điều trị hiệu quả ung thư vú ngày nay đã có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần cải thiện đáng kể tiên lượng và chất lượng sống cho người bệnh. Bài viết này sẽ trình bày tổng quan về các phương pháp chẩn đoán hiện đại cũng như chiến lược điều trị ung thư vú được áp dụng rộng rãi trong thực hành lâm sàng hiện nay.
Kinh nguyệt không đều là tình trạng khá phổ biến và thường không quá nghiêm trọng. Chu kỳ kinh nguyệt có thể thay đổi nhẹ về độ dài mỗi tháng. Tuy nhiên, nếu chu kỳ ngắn hơn 24 ngày, dài hơn 38 ngày hoặc thay đổi thất thường mỗi tháng, đó là dấu hiệu của kinh nguyệt không đều.
Thai trứng là một dạng bất thường của thai kỳ, trong đó không có sự phát triển của thai nhi mà chỉ có sự phát triển của mô nhau thai. Tình trạng này xảy ra khi một phôi thai bị bất thường nhiễm sắc thể, dẫn đến sự hình thành của thai trứng. Mặc dù thai trứng là một hiện tượng hiếm gặp (khoảng 0,1% thai kỳ) nhưng nó có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn chi tiết về các biến chứng nguy hiểm của thai trứng, cũng như cách phòng ngừa và điều trị tình trạng này.
