U nang buồng trứng
BS. Đặng Thị Phương Thảo
K. Nội soi
BUỒNG TRỨNG
Cơ quan nội tiết quan trọng ở phụ nữ
Tạo trứng để gặp tinh trùng và tạo thai
Bất kỳ tăng sinh nào ở buồng trứng sẽ tạo u buồng trứng
-
Xảy ra 12.8/100 000 phụ nữ
-
Tử trẻ gái đến phụ nữ mãn kinh
-
Đa số lành tính trong độ tuổi sinh sản
-
Nguy cơ ác tính tăng theo tuổi
TRIỆU CHỨNG
Đa số xuất hiện và diễn tiến âm thầm, không có triệu chứng, hầu hết các trường hợp được phát hiện khi khám phụ khoa định kỳ hay khi làm xét nghiệm hình ảnh học vì những lý do khác:
Các triệu chứng sau có thể có khi u đã lớn
-
Xuất hiện những cơn đau: đau âm ỉ vùng bụng dưới hay đau ở những tư thế hoạt động đặc biệt, những cơn đau này rất dễ khiến cho bệnh nhân nhận định nhầm sang một số bệnh phụ khoa khác: viêm cổ tử cung, u xơ tử cung ...
-
Có thể có kinh nguyệt bất thường
-
Gây cảm giác khó chịu do chèn ép lên cơ quan lân cận gây tiểu khó hoặc táo bón…
-
Trường hợp u to nhanh, bụng chướng to, kèm sụt cân, chán ăn mệt mỏi là các dấu hiệu gợi u bệnh ác tính, cần đi khám ngay
-
Có thể có biến chứng xoắn hoặc vỡ u gây đau đột ngột, có thể kèm buồn nôn, nôn, chảy máu bên trong bụng.
Chẩn đoán u nang buồng trứng như thế nào?
Sau khi khám phụ khoa và nghĩ bạn có thể có U buồng trứng, bác sĨ có thể cho bạn làm thêm các xét nghiệm:
-
Siêu âm: đây là chẩn đoán hình ảnh học không xâm lấn, giá thành rẻ, cho biết được hình dạng, kích thước, tính chất dịch bên trong và vị trí u nang, giúp phân biệt U buồng trứng với những u ở vị trí khác chẳng hạn u xơ tử cung, nang nước cạnh vòi trứng…
-
Tìm các “dấu ấn” bướu có thể gợi ý tính ác tính của u
-
Và nếu cần thiết sẽ được chụp cộng hưởng từ (MRI) hoặc chụp cắt lớp điện toán (CT scan)
ĐIỀU TRỊ U NANG BUỒNG TRỨNG
Theo dõi như thế nào?
-
Theo dõi bằng cách lặp lại siêu âm sau hành kinh xong để xem u có thay đổi tính chất hay kích thước hay không.
-
Nang cơ năng buồng trứng thường tự biến mất sau 1 đến 2 chu kỳ kinh mà không cần điều trị
Khi nào cần phẫu thuật?
-
Phẫu thuật thực hiện khi u to nhanh hay nghi ngờ ung thư hoặc khi u tồn tại lâu, u có triệu chứng chèn ép
-
Tùy đánh giá trước phẫu thuật mà các bác sĩ tư vấn và lựa chọn cách phẫu thuật phù hợp: nội soi hay mổ bụng hở, cắt khối u buồng trứng hay cắt phần phụ, cắt tử cung nếu kèm theo bệnh lí cần điều trị,..
U nang buồng trứng có dự phòng được không?
-
Không thể dự phòng được khối U buồng trứng.
-
Sử dụng thuốc ngừa thai, thắt hoặc cắt vòi trứng, cho con bú trên 6 tháng được ghi nhận có thể là yếu tố bảo vệ giảm nguy cơ ung thu buồng trứng
-
Vô sinh, kinh thưa, không sanh con, hút thuốc lá, buồng trứng đa nang và các yếu tố di truyền gia đình được cho là yếu tố nguy cơ cao gây ung thư buồng trứng
Chảy máu tử cung bất thường tuổi dậy thì là tên mà các bác sĩ sử dụng để mô tả khi có điều gì đó không ổn xảy ra với chu kỳ kinh nguyệt của một cô gái trong độ tuổi dậy thì (từ 10 đến 19 tuổi – theo WHO). Các bác sĩ đôi khi còn gọi là "chảy máu tử cung do rối loạn chức năng". Trong phần lớn trường hợp, chảy máu tử cung bất thường tuổi dậy thì không phải là điều đáng lo ngại.
Hội chứng buồng trứng đa nang là một rối loạn nội tiết và chuyển hóa toàn thân, đặc trưng bởi một vài hoặc nhiều triệu chứng như rậm lông, mụn trứng cá, hói đầu ở phụ nữ trưởng thành, rối loạn kinh nguyệt và buồng trứng đa nang. Hội chứng này ảnh hưởng đến khoảng 5-18% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Nguyên nhân gây bệnh chưa rõ ràng, có thể là do kết hợp của các yếu tố di truyền và môi trường sống. Sinh lý bệnh khá phức tạp, đến nay vẫn chưa được hiểu rõ. Hội chứng này gây nên nhiều vấn đề sức khỏe lâu dài cho người phụ nữ, đáng lưu ý là vô sinh và tăng nguy cơ bệnh tim mạch, đái tháo đường.
Teo âm đạo là khi thành âm đạo trở nên mỏng, khô và dễ bị viêm. Điều này xảy ra khi cơ thể bạn tạo ra ít estrogen hơn, chẳng hạn như thời kỳ trong và sau mãn kinh.
Xuất huyết giữa chu kỳ là hiện tượng chảy máu âm đạo giữa chu kỳ kinh nguyệt, thậm chí khi đang mang thai.
Vách ngăn âm đạo là một bất thường ở âm đạo: có một màng ngăn phân chia bên trong âm đạo. Phụ nữ có vách ngăn âm đạo có thể mắc các dị tật khác bên trong cơ thể bao gồm như dị tật về tử cung và buồng trứng, thận, hậu môn trực tràng…
Trước đây, thai bám sẹo mổ lấy thai là một bệnh hiếm gặp nhưng gây nên những hậu quả rất nặng nề cho người phụ nữ, thậm chí là mất khả năng sinh sản trong tương lai. Những năm gần đây, cùng với sự gia tăng tỉ lệ mổ lấy thai, số trường hợp bị thai bám sẹo mổ cũng tăng lên đáng kể. Áp dụng rộng rãi siêu âm ngả âm đạo để đánh giá các thai kỳ sớm đã góp phần giúp chẩn đoán sớm bệnh lý này, nhờ vậy giảm các rủi ro khi điều trị.