Ngày 02/06/2018

Hiểu đúng về dịch cúm A(H1N1)

Chiều 2-4 vừa qua, 6 học sinh của  Trường THPT Long Thành (huyện Long Thành) đều có triệu chứng cúm A (H1N1): sốt, ho, sổ mũi, đau họng ở thể nhẹ.  Hiện các em đã được điều trị, sức khỏe ổn định. Câu hỏi lớn được đặt ra là hiểu đúng về dịch cúm A(H1N1) thế nào và làm sao để phòng bệnh hiệu quả.

 
Chủng đại dịch cúm A (H1N1)
 
Bệnh Cúm A(H1N1) chủng đại dịch 2009 là một trong các bệnh cúm mùa hiện nay. Bệnh gây ra bởi cơ thể nhiễm vi rút cúm A (H1N1), một loại vi rút cúm được phát hiện vào năm 2009 và đôi khi còn được gọi là cúm lợn vì ban đầu các nhà khoa học cho rằng chủng cúm này có nguồn gốc từ lợn (khác với chủng cúm A(H1N1) trước đó). Cúm A(H1N1) bùng phát mạnh vào năm 2009 và có tốc độ lây lan rất nhanh.

Tại Việt Nam, ca bệnh đầu tiên ghi nhận ngày 26/5/2009 và bùng phát mạnh vào những tháng cuối năm 2009, sau khi triển khai quyết liệt các biện pháp phòng chống, dịch bệnh được đẩy lùi trong các tháng đầu năm 2010, đến tháng 7/2010 Việt Nam đã cơ bản khống chế dịch cúm A(H1N1) trên phạm vi toàn quốc. Từ năm 2010 đến nay, cúm A(H1N1) 2009 lưu hành thường xuyên và rộng khắp ở nhiều quốc gia trên thế giới và trong khu vực trong đó có Việt Nam như các chủng vi rút cúm mùa khác. Kết quả giám sát trọng điểm qua các năm ghi nhận khoảng 10% số mẫu bệnh nhân cúm dương tính với cúm A(H1N1). Kết quả nghiên cứu phân tích gen cho thấy chưa có sự biến đổi gen của chủng vi rút cúm A(H1N1) 2009.
Hiện nay cúm A(H1N1) dễ dàng lây bệnh từ người sang người như các chủng cúm mùa thông thường khác. Theo kết quả giám sát cúm trọng điểm quốc gia cho thấy, chủng vi rút cúm lưu hành hiện nay ở nước ta trong thời gian qua chủ yếu là cúm A(H3N2), cúm A(H1N1) và cúm B.

Tuy không nguy hiểm như nhiễm cúm A(H5N1), cúm A(H7N9), những người nhiễm cúm A(H1N1) hay vi rút cúm mùa khác cũng có thể gây bội nhiễm, viêm phổi nặng, thậm chí có thể gây suy đa tạng, tử vong ở một số người có bệnh mạn tính. Trên thế giới mỗi năm ghi nhận 250.000-500.000 trường hợp tử vong do cúm.

Đặc điểm của dịch bệnh cúm A(H1N1)
 
Vi rút cúm A(H1N1) có thể dễ dàng lây lan từ người sang người giống như cách lây lan của cúm thường qua không khí có chứa các hạt nước nhỏ li ti khi người bệnh ho, hắt hơi, cười hoặc nói chuyện. Người bệnh cũng có thể nhiễm vi rút cúm do tiếp xúc, chạm tay vào bề mặt vật dụng bị nhiễm vi rút, chạm vào khăn giấy đã dụng có nhiễm vi rút sau đó đưa tay lên mũi, miệng hoặc dụi mắt. Việc dùng chung đồ dùng, ly uống nước, hoặc bàn chải đánh răng với người bệnh cũng có thể lây nhiễm vi rút cúm A(H1N1).
Đặc điểm để nhận biết dịch cúm A (H1N1) bao gồm:
- Tỷ lệ mắc thường cao, dễ  lây lan và có thể mau chóng gây đại dịch.
- Tỷ lệ tử vong thấp (1 – 4%).
- Những người mắc Cúm A(H1N1) có thể lây lan bệnh 01 ngày trước khi khởi bệnh và kéo dài 07 ngày sau khi khởi bệnh.
- Virus bị tiêu diệt ở nhiệt độ trên 70oC
Giống như các chủng cúm mùa khác, khi nhiễm cúm A(H1N1) người bệnh thường có các triệu chứng sau:
  • Sốt, thường trên 38oC, và ớn lạnh
  • Đau viêm họng
  • Nhức đầu
  • Đau mình và nhức cơ
  • Ho khan
  • Xổ mũi
  • Mệt mỏi và suy nhược
  • Tiêu chảy và ói mửa
Phòng bệnh cúm A (H1N1)
Để phòng chống cúm A(H1N1), Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo cần sử dụng các biện pháp đối với cúm mùa thông thường:
  • Rửa tay bằng xà phòng thường xuyên, tránh tối đa việc chùi tay lên mắt và mũi, che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi; không khạc nhổ bừa bãi; hàng ngày sử dụng các dung dịch sát khuẩn đường mũi, họng, mắt; tránh tiếp xúc gần với người bệnh hoặc người nghi nhiễm cúm.
  • Ăn thức ăn đủ chất dinh dưỡng để ngăn ngừa nhiễm virus cúm.
  • Thường xuyên vệ sinh, lau sạch các bề mặt, vật dụng tiếp xúc hằng ngày, sàn nhà bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường; mở cửa thoáng mát nơi ở, lớp học, phòng làm việc
  • Bên cạnh đó, người dân có thể đi tiêm vắcxin để phòng bệnh.
  • Những trường hợp sốt cao, khó thở cần chủ động cách ly, đeo khẩu trang và đến cơ sở y tế để được khám, tư vấn, xử lý, phòng tránh lây lan.
Việc nhận biết và phát hiện sớm các dấu hiệu mắc bệnh có thể giúp điều trị kịp thời, hạn chế tối đa các trường hợp tử vong.
Các gia đình nên đưa trẻ đi tiêm chủng đúng lịch, đủ mũi, tiêm nhắc lại để chủ động phòng tránh bệnh dịch.


 
Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế
Nguồn:  
http://vncdc.gov.vn/vi/phong-chong-dich-benh-mua-dong-xuan/452/hieu-dung-ve-dich-cum-a-h1n1
ThS. BS. Lê Ngọc Diệp

Kết nối với Bệnh viện Từ Dũ