Sức khỏe phụ nữ (theo WHO, tháng 11-2009)

Trung bình, trên toàn cầu phụ nữ sống thọ hơn nam giới 6 đến 8 năm.

Năm  2007, tuổi thọ phụ nữ từ lúc sinh ra là hơn 80 tuổi trên 35 nước, nhưng ở khu vực châu Phi là 54 tuổi.

Trẻ gái có xu hướng chịu đựng quấy rối tình dục hơn trẻ trai.

Tai nạn giao thông là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở nữ vị thành niên các nước thu nhập cao.

99% trong số 500.000 tử vong mẹ mỗi năm xảy ra ở các nước đang phát triển.

Ung thư vú là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở phụ nữ từ 20-59 tuổi ở các nước thu nhập cao.

Trên toàn cầu, bệnh tim mạch, thường được nghĩ là vấn đề của nam, dẫn đầu ở phụ nữ.

Sơ sinh và trẻ em (0 - 9 tuổi)

Cả tỷ lệ tử vong và nguyên nhân tử vong đều tương tự ở trẻ trai và gái trong thời kỳ sơ sinh và nhũ nhi. Trước sinh, sinh ngạt và viêm nhiễm là nguyên nhân chính gây tử vong trong tháng đầu đời, là thời gian tỷ lệ tử vong cao nhất.

Viêm phổi, tiêu chảy và sốt rét là nguyên nhân chính gây tử vong suốt 5 năm đầu đời, với suy dinh dưỡng là yếu tố chủ yếu.

Trên toàn cầu, bé gái dưới 5 tuổi có xu hướng nặng cân hơn bé trai, cùng với béo phì- có thể dẫn tới bệnh tim mạch, tiểu đường, rối loạn cơ xương và một số ung thư sau đó.

Bé gái có khuynh hướng chịu đựng các bạo hành tình dục ( 8,7% bé trai, 25,3% bé gái).

Nữ vị thành niên (10- 19 tuổi)

Chấn thương: Chấn thương do tai nạn giao thông là nguyên nhân hàng đầu ở nữ vị thành niên 10- 19 tuổi ở các nước thu nhập cao và trung bình.

  HIV/AIDS

Mang thai ở tuổi vị thành  niên 

Dùng chất thay thế

Nữ vị thành niên sử dụng thuốc là và rượu, nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe về sau, trong điều kiện chế độ ăn nghèo nàn và không tập thể dục. Ví dụ, có bằng chứng là quảng cáo thuốc lá tăng tỷ lệ phụ nữ và trẻ gái sử dụng.

Tuổi sinh sản (15-44 tuổi) và nữ trưởng thành (20-59 tuổi)
  HIV/AIDS

Sức khỏe bà mẹ

Mỗi năm,  99% trong số 500.000 tử vong mẹ xảy ra ở các nước đang phát triển.

Lao phổi

Chấn thương 

Chấn thương tai nạn giao thông nằm trong top 10 nguyên nhân gây tử vong ở phụ nữ toàn cầu. Hơn nữa, ở các nước thuộc Đông Nam Á, phỏng là nguyên nhân dẫn đầu ở phụ nữ 15-44 tuổi. Phụ nữ chịu đựng chấn thương liên quan đến lửa và tử vong. Tử vong liên quan đến lửa liên quan đến tai nạn nấu nướng và nhiều trường hợp là hậu quả của xung đột gia đình.

Ung thư cổ tử cung

Ung thư cổ tử cung là nguyên nhân thứ hai trong số ung thư của phụ nữ, hầu như tất cả trường hợp viêm nhiễm sinh dục do HPV. 80% trường hợp và tỷ lệ tử vong do ung  thư cổ tử cung cao hơn ở các nước thu nhập thấp, trong khi tầm soát ung thư và  điều trị hầu như không có.

Bạo hành 

Bạo hành chống phụ nữ lan rộng khắp nơi trên thế giới. Phụ nữ bị bạo hành thể chất và tình dục có bị ảnh hưởng sức khỏe tinh thần, mang thai không mong muốn, phá thai và sẩy thai. Tất cả những xung đột đối với phụ nữ là do quan hệ gần gũi với nam giới. Gia tăng xung đột giới tính cũng là đề tài chiến tranh.

Trầm cảm và tự sát

Phụ nữ dễ bị trầm cảm và lo lắng hơn nam giới. Ước đoán tỷ lệ 73 triệu người trưởng thành chịu đựng trầm cảm theo giai đoạn mỗi năm. Rối loạn tâm thần sau sinh, gồm trầm cảm ước đoán ảnh hưởng 13% phụ nữ trong năm sinh đẻ. Tự sát là nguyên nhân hàng đầu tử vong trên toàn cầu ở phụ nữ 20-59 tuổi.

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính

Hút thuốc lá và đốt nhiên liệu thô để sưởi và nấu ăn trong nhà là nguyên nhân nguyên phát gây bệnh COPD- phổi tắc nghẽn ở phụ nữ. Phụ nữ chuẩn bị thức ăn cho gia đình, vì vậy gánh nặng COPD gây ra bởi tiếp xúc với khói trong nhà ở phụ nữ  50% cao hơn nam giới.

Phụ nữ lớn tuổi (60 tuổi hay hơn)

Do họ có thể sống lâu hơn nam giới, tỷ lệ người cao tuổi cao hơn. Năm 2007, 55%  người trưởng thành tuổi khoảng 60 hay hơn là phụ nữ, tỷ lệ tăng ở tuổi 70 hay hơn. Tình trạng mãn tính – chủ yếu là bệnh tim mạch và COPD – gây tử vong cho phụ nữ tuổi trên 60. hơn 15% tử vong gây ra bởi ung thư vú, đại tràng và phổi cho phụ nữ . Nhiều trường hợp phụ nữ lớn tuổi đối diện với vấn đề sức khỏe do ảnh hưởng yếu tố nguy cơ từ lúc trưởng thành, hút thuốc lá, nghiện và chế độ ăn  không lành mạnh. Phụ nữ lớn tuổi đối diện với vấn đề sức khỏe là suy nhược cơ  thể như đục thủy tinh thể, điếc, viêm khớp, trầm cảm và sa súc trí tuệ.

Bệnh tim mạch: nhồi máu cơ tim và đột quỵ

Bệnh tim mạch (chủ yếu là nhồi máu cơ tim và thiếu máu cơ tim cục bộ và đột quỵ) được  nghĩ là vấn đề của nam giới, lại là nguyên nhân chính gây tử vong ở phụ nữ lớn  tuổi. Phụ nữ thường thể hiện triệu chứng khác nam, đóng góp vào việc bỏ sót  chẩn đoán. Phụ nữ phát triển  bệnh tim trễ hơn nam. Thuốc lá bị ám chỉ gần như 10% bệnh tim mạch phụ nữ.

Ung thư vú, phổi và đại tràng

Ung thư vú, phổi và đại tràng là trong số 10 nguyên nhân gây tử vong của phụ nữ lớn tuổi. Tỷ lệ mới mắc ung thư vú (ca mới) cao hơn ở các nước thu nhập cao so với  các nước thu nhập trung bình nhưng tỷ lệ tử vong như nhau do khả năng cao hơn ở các nưóc thu nhập cao. Đối với ung thư phổi và đại tràng, cả tỷ lệ mắc và tỷ lệ  tử vong xảy ra cao hơn ở nước có thu nhập cao. Trên toàn cầu, 71% tử vong do ung thư phổi gây ra do thuốc lá. 

Nguồn:

http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs334/en/print.html

BS. Phạm Thị Mỹ Thanh (Dịch)
    K. Sản E – BV Từ Dũ