Thuyên tắc tĩnh mạch sâu (Deep vein thrombosis - DVT) là tình trạng y khoa khó chẩn đoán, có thể ngăn ngừa được, xảy ra khi có cục máu đông trong mạch máu lớn. Những cục máu đông này thường phát triển ở chi dưới, đùi, chậu nhưng cũng có thể xảy ra ở cánh tay.

Ai có yếu tố nguy cơ thuyên tắc mạch?

Hầu như bất kỳ người nào cũng có thể bị thuyên tắc mạch. Tuy nhiên, những yếu tố nhất địnhcó thể gia tăng nguy cơ phát triển tình trạng này. Nguy cơ gia tăng hơn cả đối với những người có hơn 1 yếu tố nguy cơ cùng thời điểm đó.

Liệt kê một số yếu tố nguy cơ gia tăng sự phát triển thuyên tắc mạch:
- Tổn thương  mạch, gây ra bởi:

- Dòng máu chảy chậm, thường gây ra do:

- Gia tăng estrogen, gây ra do:

- Bệnh lý y khoa mãn tính nhất định, như:

- Yếu tố nguy cơ khác bao gồm:

Thuyên tắc mạch có thể ngăn ngừa được?

- Đi xung quanh càng sớm càng tốt sau khi cố định trên giường như sau mổ, bệnh hay chấn thương
- Báo bác sĩ về tình trạng mặc vớ nén
- Khi ngồi lâu trong thời gian dài, như là đi du lịch trong hơn 4 giờ:
- Đứng dậy và đi bộ xung quanh mỗi 2-3 giờ
- Tập thể dục cho chân trong khi ngồi bằng cách nâng và hạ thấp gót trong khi giữ ngón chân trên sàn, căng và thả lỏng cơ chân
- Mặc quần áo vừa
- Uống nhiều nước, tránh uống rượu và cà phê
- Báo với  bác sĩ về thuốc để ngừa hay điều trị thuyên tắc mạch
- Tập thể dục đều đặn, giữ cân nặng và không hút thuốc.

Biến chứng có thể xảy ra do thuyên tắc mạch?
Nếu phần máu đông bị vỡ, nó có thể di chuyển qua dòng máu đến phổi và gây ra thuyên tắc phổi, có thể gây tử vong.

Thuyên tắc mạch có thể gây nhồi máu cơ tim hay đột qụy?

Không, thuyên tắc mạch không gây nhồi máu cơ tim hay đột qụy. Có hai loại máu đông chính
Cục máu đông ảnh hưởng cơ thể như thế nào phụ thuộc vào loại và vị trí cục máu đông:

Cả 2 loại máu đông đều gây bệnh trầm trọng, nhưng nguyên nhân và các bước thực hiện để bảo vệ chính cơ thể là rất khác nhau. Để tìm hiểu thêm về huyết khối động  mạch, hãy tra thêm thông tin về bệnh tim và cách ngăn ngừa trên web CDC.

Thông tin trên web này là về huyết khối tĩnh mạch sâu.

Triệu chứng của DVT

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào kể trên, bạn nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt

Triệu chứng của thuyên tắc phổi là gì (cục máu đông ở phổi)?

Triệu chứng của thuyên tắc phổi bao gồm:

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào kể trên, bạn nên tìm sự giúp đỡ về y tế ngay lập tức.

Thật  không may, có tình trạng khác mà triệu chứng tương tự với DVT và PE.

DVT và thuyên tắc phổi (PE) chẩn đoán như thế nào?
DVT thường được chẩn đoán bằng:

DVT có  thể được chẩn đoán bằng các xét nghiệm ít được áp dụng hơn:

CT scanner là loại Xquang đặc biệt có thể cung cấp hình ảnh cấu trúc trong cơ thể.
Scan xâm lấn hay thông khí phổi, loại test đặc biệt để nhìn phổi hoạt động như thế nào và nó có đủ máu hay không.

Chụp mạch máu phổi, loại Xquang đặc biệt để tìm khối tắc nghẽn trong phổi.

Điều trị DVT và thuyên tắc phổi (PE)
Điều trị  DVT

Điều trị  PE

Phẫu thuật là cần thiết đối với bệnh nhân có nguy cơ bị trường hợp PE khác.

MẸO ĐỂ NGĂN NGỪA HUYẾT KHỐI TĨNH MẠCH SÂU

1. Di chuyển xung quanh càng sớm càng tốt sau khi nằm trên giường, như sau phẫu thuật, bệnh hay chấn thương.
2. Nếu bạn có yếu tố nguy cơ DVT, báo với bác sĩ:

Nguồn:

http://www.cdc.gov/ncbddd/dvt/default.htm

BS. Phạm Thị Mỹ Thanh
Khoa E - BV Từ Dũ