Thông tin về Thuyên tắc tĩnh mạch sâu
Thuyên tắc tĩnh mạch sâu (Deep vein thrombosis - DVT) là tình trạng y khoa khó chẩn đoán, có thể ngăn ngừa được, xảy ra khi có cục máu đông trong mạch máu lớn. Những cục máu đông này thường phát triển ở chi dưới, đùi, chậu nhưng cũng có thể xảy ra ở cánh tay.
Ai có yếu tố nguy cơ thuyên tắc mạch?
Hầu như bất kỳ người nào cũng có thể bị thuyên tắc mạch. Tuy nhiên, những yếu tố nhất địnhcó thể gia tăng nguy cơ phát triển tình trạng này. Nguy cơ gia tăng hơn cả đối với những người có hơn 1 yếu tố nguy cơ cùng thời điểm đó.
Liệt kê một số yếu tố nguy cơ gia tăng sự phát triển thuyên tắc mạch:
- Tổn thương mạch, gây ra bởi:
Tổn thương cơ nghiêm trọng hay
Phẫu thuật (đặc biệt liên quan đến bụng, chậu, hông hay chân)
- Dòng máu chảy chậm, thường gây ra do:
Giới hạn cử động (bó bột chân để chữa lành xương gãy)
Ngồi lâu đặc biệt là bắt chéo chân
Hay liệt
- Gia tăng estrogen, gây ra do:
Điều trị hormon thay thế thỉnh thoảng dùng sau mãn kinh
Mang thai, cho tới 6 tuần sau sanh
- Bệnh lý y khoa mãn tính nhất định, như:
Bệnh phổi
Ung thư và quá trình điều trị
Bệnh viêm nhiễm đại tràng (bệnh Crohn hay viêm loét đại tràng).
- Yếu tố nguy cơ khác bao gồm:
Bệnh sử gia đình có thuyên tắc mạch
Tuổi (nguy cơ gia tăng khi tuổi tăng).
Béo phì
Thuốc lá
Cao huyết áp
Catheter tĩnh mạch trung tâm
Thuyên tắc mạch có thể ngăn ngừa được?
- Đi xung quanh càng sớm càng tốt sau khi cố định trên giường như sau mổ, bệnh hay chấn thương
- Báo bác sĩ về tình trạng mặc vớ nén
- Khi ngồi lâu trong thời gian dài, như là đi du lịch trong hơn 4 giờ:
- Đứng dậy và đi bộ xung quanh mỗi 2-3 giờ
- Tập thể dục cho chân trong khi ngồi bằng cách nâng và hạ thấp gót trong khi giữ ngón chân trên sàn, căng và thả lỏng cơ chân
- Mặc quần áo vừa
- Uống nhiều nước, tránh uống rượu và cà phê
- Báo với bác sĩ về thuốc để ngừa hay điều trị thuyên tắc mạch
- Tập thể dục đều đặn, giữ cân nặng và không hút thuốc.
Biến chứng có thể xảy ra do thuyên tắc mạch?
Nếu phần máu đông bị vỡ, nó có thể di chuyển qua dòng máu đến phổi và gây ra thuyên tắc phổi, có thể gây tử vong.
Thuyên tắc mạch có thể gây nhồi máu cơ tim hay đột qụy?
Không, thuyên tắc mạch không gây nhồi máu cơ tim hay đột qụy. Có hai loại máu đông chính
Cục máu đông ảnh hưởng cơ thể như thế nào phụ thuộc vào loại và vị trí cục máu đông:
- Cục máu đông ở động mạch, thường là tim hay não, gọi là huyết khối động mạch. Loại này có thể gây nhồi máu cơ tim và đột qụy.
Cả 2 loại máu đông đều gây bệnh trầm trọng, nhưng nguyên nhân và các bước thực hiện để bảo vệ chính cơ thể là rất khác nhau. Để tìm hiểu thêm về huyết khối động mạch, hãy tra thêm thông tin về bệnh tim và cách ngăn ngừa trên web CDC.
Thông tin trên web này là về huyết khối tĩnh mạch sâu.
Triệu chứng của DVT
Đau
Căng cơ
Đỏ da
Nếu có bất kỳ triệu chứng nào kể trên, bạn nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt
Triệu chứng của thuyên tắc phổi là gì (cục máu đông ở phổi)?
Triệu chứng của thuyên tắc phổi bao gồm:
Nhịp tim nhanh hơn bình thường
Đau ngực hay khó chịu, mà trầm trọng hơn khi thở sâu hay ho.
Ho ra máu
Huyết áp tụt thấp, nhức đầu nhẹ.
Nếu có bất kỳ triệu chứng nào kể trên, bạn nên tìm sự giúp đỡ về y tế ngay lập tức.
Thật không may, có tình trạng khác mà triệu chứng tương tự với DVT và PE.
DVT và thuyên tắc phổi (PE) chẩn đoán như thế nào?
DVT thường được chẩn đoán bằng:
DVT có thể được chẩn đoán bằng các xét nghiệm ít được áp dụng hơn:
CT scanner là loại Xquang đặc biệt có thể cung cấp hình ảnh cấu trúc trong cơ thể.
Scan xâm lấn hay thông khí phổi, loại test đặc biệt để nhìn phổi hoạt động như thế nào và nó có đủ máu hay không.
Chụp mạch máu phổi, loại Xquang đặc biệt để tìm khối tắc nghẽn trong phổi.
Điều trị DVT và thuyên tắc phổi (PE)
Điều trị DVT
Điều trị PE
Phẫu thuật là cần thiết đối với bệnh nhân có nguy cơ bị trường hợp PE khác.
MẸO ĐỂ NGĂN NGỪA HUYẾT KHỐI TĨNH MẠCH SÂU
1. Di chuyển xung quanh càng sớm càng tốt sau khi nằm trên giường, như sau phẫu thuật, bệnh hay chấn thương.
2. Nếu bạn có yếu tố nguy cơ DVT, báo với bác sĩ:
Thuốc chống đông đề ngừa và điều trị DVT
Khi ngồi lâu, như du lịch trong hơn 4 giờ:
Đứng dậy và đi xung quanh mỗi 2-3 giờ
Tập thể dục chân trong khi ngồi bằng
Nâng và hạ thấp gót trong khi ngón chân vẫn giữ trên sàn
Nâng và hạ thấp ngón trong khi gót vẫn giữ trên sàn
Căng và thả lỏng cơ chân
Mặc quần áo vừa
Uống nhiều nước, tránh uống bất cứ thứ gì chung với rượu và cà phê
Tập thể dục đều đặn, giữ trọng lượng cơ thể và không hút thuốc lá.
Nguồn:
http://www.cdc.gov/ncbddd/dvt/default.htm
BS. Phạm Thị Mỹ Thanh
Khoa E - BV Từ Dũ
Các bác sĩ Bệnh viện Từ Dũ và Bệnh viện Chợ Rẫy đã thực hiện sốc điện 7 lần trước và sau mổ lấy thai giúp cứu sống mẹ con sản phụ Đ.T.T (36 tuổi, ngụ Thuận An, Bình Dương) bị bệnh lý tim rung nhĩ - cuồng nhĩ nặng
Sáng 28/2, Bệnh viện Từ Dũ phối hợp Bệnh viện Nhi Đồng 1 tiến hành phẫu thuật phối hợp Sản - Nhi thành công ca mổ lấy thai và đặt máy tạo nhịp nội tâm mạch ngay sau sinh giúp cứu sống một em bé bị rối loạn dẫn truyền nhĩ thất (Block nhĩ - thất) độ III bẩm sinh nặng.
Bệnh viện Chợ Rẫy và Bệnh viện Từ Dũ vừa phối hợp cứu thành công sản phụ bị rối loạn nhịp tim nặng, cơ hội sống chỉ còn 50%.
Ngày 10-3, Bệnh viện Từ Dũ cho biết, vừa phối hợp với Bệnh viện Chợ Rẫy mổ lấy thai thành công cho sản phụ Đ.T.T. (36 tuổi, ngụ tỉnh Bình Dương) bị bệnh lý tim phức tạp (rung nhĩ, cuồng nhĩ, suy tim, bệnh cơ tim chu sinh), giúp hạ sinh một bé gái cân nặng 2,6kg khỏe mạnh.
Cả ba và mẹ bé (chị T.T.T.A, 30 tuổi) đều là bác sĩ, làm việc tại tỉnh Sóc Trăng. Sau cưới, chị A. từng một lần sảy thai sớm và một lần bị thai lưu lúc 7 tuần. Sau đó, chị nhanh chóng có thai lại, khám thai định kỳ theo lịch. Lúc 3 tháng đầu thai kỳ, xét nghiệm sàng lọc thai NIPT nguy cơ thấp và xét nghiệm tổng quát của chị đều bình thường, siêu âm độ mờ da gáy cũng trong giới hạn bình thường, nhịp tim thai 140-160 nhịp/phút không phát hiện bất thường.
Bé trai tím tái, ngưng thở sau một phút chào đời tại Bệnh viện Từ Dũ, được bác sĩ Bệnh viện Nhi đồng 1 đặt máy tạo nhịp tim hồi sinh ngoạn mục.