Y học bào thai - cuộc cách mạng trong kỷ nguyên mới (Báo VnExpress)

"Can thiệp bào thai không còn là khoa học viễn tưởng, nhiều điều từng không thể nghĩ đến giờ trở thành hiện thực trên lâm sàng", GS.BS Valentina Tsibizova, Trường Quốc tế Y học chu sinh, sơ sinh và sức khỏe sinh sản châu Âu, nói tại Hội nghị Sản Phụ Khoa Việt - Pháp - Châu Á- Thái Bình Dương do Bệnh viện Từ Dũ tổ chức, ngày 8/5. Hội nghị thu hút hơn 3.000 đại biểu tham dự, với 14 báo cáo viên quốc tế là những chuyên gia đầu ngành đến từ các hiệp hội và bệnh viện, đại học lớn.

Theo bà Valentina, y học bào thai đang đi vào kỷ nguyên mới, với nhiều bước ngoặt. Những tiến bộ trong lĩnh vực này giúp đảo ngược con đường bệnh lý các tình trạng bẩm sinh phức tạp khi thai còn đang phát triển trong bụng mẹ.

Các trung tâm can thiệp bào thai từng rất hiếm hoi trên thế giới, nay phát triển rộng khắp, trở thành các tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán và điều trị. Các kỹ thuật tiền sản - từ việc chỉ có thể quan sát thụ động, giờ đã có thể bước sang hành động với những bước tiến vượt bậc. Từ những thủ thuật thực hiện dưới hướng dẫn siêu âm từ những năm 1980, hiện bác sĩ có thể nội soi trong buồng ối.

Đơn cử, trong hội chứng truyền máu song thai - từng là biến chứng chết người, bi kịch không thể tránh khỏi ở các song thai một bánh nhau - hiện đã "lật lại thế cờ" nhờ can thiệp đốt laser các thông nối mạch máu bánh nhau trong buồng ối. Các thống kê ghi nhận kết quả 72% cả hai thai nhi đều sống sót, gần 92% sống được một thai.

Can thiệp tim thai nhi đã mở ra hy vọng cho trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh, không chỉ có thể kéo dài tuổi thọ mà còn tăng cường đáng kể chức năng tim sau sinh. Can thiệp bào thai cho tật chẻ đốt sống cũng mang lại nhiều kết quả lạc quan, đang tiếp tục phát triển với những tiến bộ trong công nghệ và nghiên cứu.

Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) gần đây đang tạo nên cuộc cách mạng trong chẩn đoán, giúp tăng độ chính xác, giảm thời gian đọc kết quả, hỗ trợ đáng kể cho các bác sĩ lâm sàng ở môi trường từ xa. Ngoài ra, các tiến bộ trong liệu pháp gene, tế bào gốc, tử cung nhân tạo... đã góp phần giúp nhiều trẻ có cơ hội chào đời khỏe mạnh.

BS.CK2 Trần Ngọc Hải, Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ, cho biết nhờ những hợp tác quốc tế, nơi đây đã cập nhật được những tiến bộ hàng đầu trong lĩnh vực sản phụ khoa, đặc biệt là trong can thiệp bào thai. Các kỹ thuật này sau đó cũng được chuyển giao cho các đơn vị khác trong cả nước. Đầu năm ngoái, nơi này phối hợp bác sĩ Nhi đồng 1 can thiệp tim trong bào thai đầu tiên Việt Nam cũng như khu vực Đông Nam Á. Kỹ thuật này đòi hỏi rất lớn ở tay nghề bác sĩ, hiện chỉ vài nơi trên thế giới thực hiện được.

"Trước những năm 2000, việc chẩn đoán bất thường bào thai là rất khó, nay đã phát hiện được những vấn đề thai nhi ở mức độ di truyền, về nhiễm sắc thể, gene...", bác sĩ Hải nói. Với sự hỗ trợ của các trang thiết bị hiện đại, bác sĩ có thể phát hiện bất thường bào thai ngay trong tam cá nguyệt đầu tiên, từ tuần thứ 11, thay vì chờ đến sau 17 tuần như trước.

Bác sĩ can thiệp tim bào thai tại Bệnh viện Từ Dũ. Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Theo TS.BS Hà Anh Đức, Cục trưởng Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), lĩnh vực sản phụ khoa đã bước vào kỷ nguyên đột phá, sáng tạo, từ chẩn đoán tiền sản giúp phát hiện những dị tật bẩm sinh, đến những phẫu thuật, can thiệp xâm lấn tối thiểu giúp giảm tỷ lệ tử vong cho cả mẹ lẫn con. Nhiều cơ sở tại Việt Nam đã ứng dụng AI, kỹ thuật số vào khám chữa bệnh, cho phép hội chẩn từ xa, giúp nâng cao chất lượng điều trị, tăng khả năng tiếp cận cho những khu vực vùng sâu vùng xa...

Dịp này, Bệnh viện Từ Dũ đón nhận Chứng nhận trở thành trung tâm can thiệp bào thai chuẩn Châu Âu đầu tiên tại Việt Nam do trường Quốc tế Y học chu sinh, sơ sinh và sức khỏe sinh sản Châu Âu - PREIS (Italy) công nhận. Bộ Y tế cũng thẩm định 5 kỹ thuật can thiệp bào thai mới nhất, ghi nhận bước tiến lớn trong lĩnh vực y học bào thai.