Biện pháp tránh thai sau phá thai

                                                                          BS. CKII Dương  Phương Mai
  Khoa Kế hoạch gia đình – BV Từ Dũ

Do đó, sau khi phá thai, người phụ nữ cần được tư vấn để lựa chọn cho mình một biện pháp tránh thai phù hợp nhằm tránh có thai ngoài ý muốn lập lại, tránh nguy cơ tai biến sau phá thai cũng như gia tăng tỷ lệ sử dụng biện pháp ngừa thai hiện đại và lâu dài.

Tăng cường công tác tư vấn sau phá thai cũng đồng nghĩa với việc cung cấp cho khách hàng những kiến thức để phòng bị tránh mang thai ngoài ý muốn, những biện pháp ngừa thai phù hợp, tính an toàn và hiệu quả, tác dụng phụ của từng biện pháp là vấn đề hết sức cần thiết.

Những thống kê gần đây cho thấy việc gia tăng tỷ lệ sử dụng các biện pháp ngừa thai hiện đại như thuốc viên ngừa thai thế hệ mới, dụng cụ tử cung chứa nội tiết … là phù hợp với xu thế phát triển của xã hội. Tuy nhiên, muốn việc thực hiện các biện pháp ngừa thai có hiệu quả nhất cần đòi hỏi sự hợp tác và thống nhất của cả vợ lẫn chồng. Nhất là sau phá thai, đây là một giai đoạn hết sức khó khăn cho người phụ nữ, họ vừa trải qua tâm trạng phức tạp giữa việc  giữ thai và bỏ thai, sự ảnh hưởng của thủ thuật đến sức khỏe và đời sống tình dục làm cho vấn đề ngừa thai càng trở nên vô cùng quan trọng .

Các biện pháp tránh thai ngay sau  phá thai an toàn và có hiệu quả cao như :

Đối với viên tránh thai dạng uống

Có thành phần nội tiết kết hợp hoặc viên uống chỉ có progestin, đều có thể bắt đầu ngay lập tức sau khi phá thai, kể cả ngay ngày làm thủ thuật. Biện pháp tránh thai dạng uống này không phòng tránh được các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục kể cả HIV/ AIDS, tuy nhiên vẫn áp dụng cho những trường hợp viêm nhiễm cấp tính đường sinh dục.

Thuốc tiêm tránh thai (DMPA), thuốc cấy tránh thai IMPLANON

Có thể tiêm hoặc cấy ngay lập tức, tuy nhiên, giống như các thuốc tránh thai dạng uống, DMPA, IMPLANON cũng không phòng tránh được các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.

Bao cao su

Bao cao su dùng cho nam giới là một biện pháp duy nhất có thể vừa giúp phòng tránh thai vừa giúp phòng tránh các viêm nhiễm lây qua đường tình dục kể cả HIV/AIDS.

Dụng cụ tử cung 

Có thể đặt dụng cụ tử cung sau hút thai nếu không tai biến, lòng tử cung sạch và không biểu hiện của viêm nhiễm. Không nên đặt dụng cụ tử cung ngay sau hút thai trong những trường hợp có thương tổn nặng chưa lành, chưa kiểm  soát được băng huyết và thiếu máu cấp tính chưa có tiến triển tốt.

Trước khi tiến hành đặt dụng cụ tử cung, khách hàng phải được tư vấn đầy đủ về ưu điểm, tai biến và những bất lợi của biện pháp này, cán bộ y tế phải được tập huấn thành thạo về kỹ thuật đặt và tháo dụng cụ tử cung, khách hàng phải được khám và sàng lọc kỹ những dấu hiệu viêm nhiễm, nếu có viêm nhiễm cần trì hoãn biện pháp này ít nhất là 3 tháng sau khi hút thai để được điều trị hết các viêm nhiễm.

Ngoài ra, đặt vòng còn có một tỷ lệ thất bại do tụt vòng và không phòng tránh được các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Một số biện pháp tránh thai khác có hiệu quả tránh thai không cao và không thích hợp cho thời điểm sau phá thai như sử dụng thuốc diệt tinh trùng, các biện pháp vật cản như màng ngăn âm đạo, mũ cổ tử cung, phương pháp tính vòng kinh …

Màng ngăn âm đạo, mũ cổ tử cung, có thể cũng thích hợp sử trong ngay sau khi phá thai 3 tháng đầu. Sau phá thai 3 tháng giữa cần trì hoãn dùng màng ngăn âm đạo, mũ cổ tử cung cho đến khi cho kích thước cổ tử cung và tử cung trở về bình thường trong vòng 4 đến 6 tuần sau.

Thuốc diệt tinh trùng (dạng bọt, gel, thuốc đặt, thuốc viên) là một biện pháp có thể dùng tạm thời khi phải trì hoãn một biện pháp tránh thai khác, hiệu quả thuốc diệt tinh trùng không cao lắm và không phòng tránh được các viêm nhiễm lây qua đường tình dục và HIV.

Biện pháp tính vòng kinh (hoặc gọi là tính ngày giao hợp an toàn)

Không khuyến nghị sử dụng sau phá thai. Biện pháp này có thể sử dụng sau khi đã có 3 chu kỳ kinh đều từ sau phá thai. Hiệu quả của phương pháp phụ thuộc rất nhiều vào sự áp dụng chính xác cũng như phải có chu kì kinh đều đặn mỗi tháng. Tỉ lệ ngừa thai của phương pháp là rất thấp 40-50%.

Viên tránh thai khẩn cấp (liều dùng chỉ có levonorgestrel và liều phối hợp estrogen-progesteron)

Muốn hiệu quả tránh thai cao, phải sử dụng càng sớm càng tốt ngay sau khi có quan hệ tình dục không được bảo vệ. Không thích hợp để sử dụng như một biện pháp tránh thai thường xuyên và không phòng tránh được các viêm nhiễm lây qua đường tình dục/HIV.

Thắt ống dẫn trứng