Viên thuốc ngừa thai kết hợp sử dụng hàng ngày

ThS. BS. Lê Võ Minh Hương

Phòng Công tác xã hội

Ngày nay với sự đa dạng của các loại hình phương pháp ngừa thai, thuốc viên ngừa thai kết hợp hàng ngày vẫn là phương pháp được đánh giá là hiệu quả cao, an toàn và được đông đảo chị em phụ nữ áp dụng để ngừa thai.

Mỗi viên thuốc ngừa thai kết hợp chứa một loại estrogen (thường là Ethinyl estradiol) và một loại progestin. Tác dụng chính của viên thuốc ngừa thai kết hợp là ức chế rụng trứng. Ngoài ra, viên thuốc cũng có tác dụng làm đặc chất nhầy cổ tử cung, ngăn cản tinh trùng đi vào đường sinh dục trên và tạo môi trường nội mạc tử cung không thuận lợi cho sự làm tổ của phôi thai.

Cách sử dụng thuốc ngừa thai kết hợp:

Bên cạnh tác dụng ngừa thai, đôi khi bạn có thể thấy bác sĩ chỉ định viên thuốc ngừa thai kết hợp cho những trường hợp với mục đích điều trị bệnh như đau bụng kinh, lạc nội mạc tử cung, điều trị kinh nguyệt không đều hoặc ra máu kinh nhiều gây thiếu máu, điều trị mụn nội tiết, giảm các triệu chứng tiền kinh …

Tùy thuộc vào các mỗi nhà sản xuất, thuốc ngừa thai kết hợp Estrogen và Progestin có hoạt chất, liều lượng, cách sử dụng, những lợi ích và rủi ro khác nhau. Để ngừa thai có hiệu quả, bạn cần uống 1 viên thuốc mỗi ngày theo chu kỳ 28 ngày, với 21 ngày uống viên thuốc có nội tiết và 7 ngày không nội tiết (7 ngày không thuốc với vỉ thuốc 21 viên hoặc 7 ngày uống viên thuốc không nội tiết với vỉ thuốc 28 viên). Khi quên uống 1 viên thuốc, ban cần uống viên thuốc đó ngay khi nhớ ra và sau đó uống tiếp tục như bình thường. Bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ khi bị quên thuốc từ 2 viên trở lên để tránh trường hợp mang thai ngoài ý muốn.

Ưu điểm khi sử dụng viên thuốc ngừa thai phối hợp:

- Giảm lượng máu kinh từ đó giảm thiếu máu

- Giảm đau bụng kinh và giảm đau bụng giữa chu kỳ do rụng trứng

- Có thể dự đoán được ngày hành kinh và giảm các triệu chứng tiền kinh.

- Giảm nguy cơ xuất huyết nội do rụng trứng (đặc biệt quan trọng ở những phụ nữ có bệnh lý rối loạn đông máu)

- Điều hòa chu kỳ kinh nguyệt và cung cấp progestin cho phụ nữ có rối loạn rụng trứng (hội chứng buồng trứng đa nang), giảm nguy cơ ung thư nội mạc tử cung.

- Giảm nguy cơ ung thư buồng trứng (giảm 50% nguy cơ ung thư khi sử dụng thuốc 5 năm, giảm đến 80% nguy cơ ở người sử dụng thuốc 10 năm)

- Giảm nguy cơ bị bệnh lý tuyến vú lành tính.

Khuyết điểm khi sử dụng thuốc viên ngừa thai kết hợp:

- Việc phải nhớ uống thuốc mỗi ngày có thể khó khăn ở một số phụ nữ.

- Nếu quên thuốc bạn dễ bị rối loạn kinh nguyệt hoặc có thai ngoài ý muốn.

- Không giúp bảo vệ bạn khỏi bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm HIV.

- Tăng nguy cơ thuyên tắc tĩnh mạch huyết khối, nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ ở nhóm phụ nữ có yếu tố nguy cơ như:

• Phụ nữ trên 35 tuổi và có hút thuốc lá.
• Người có bệnh tim mạch, tăng huyết áp hoặc tăng đông máu.
• Người có tăng mỡ máu, béo phì hoặc đái tháo đường.
• Người bị mắc chứng đau nửa đầu.

Do đó trước khi quyết định sử dụng biện pháp ngừa thai này, bạn nên cân nhắc các ưu nhược điểm trên để xác định xem có phù hợp với bản thân hay không.

Các tác dụng phụ có thể gặp khi sử dụng thuốc ngừa thai kết hợp:

Mỗi loại progestin khác nhau có thể mang lại các tác dụng phụ khác nhau tùy vào cơ địa người sử dụng, do đó, khả năng phù hợp với một loại thuốc ngừa thai nhất định cũng không giống nhau ở mỗi người phụ nữ. Bạn có thể cần phải sử dụng thử vài chu kỳ để biết liệu loại thuốc ngừa thai kết hợp này có phù hợp với mình hay không.

Các tác dụng phụ có thể gặp bao gồm:

-         Buồn nôn hoặc nôn

-         Rối loạn tiêu hóa

-         Tăng hoặc giảm cân

-         Mụn trứng cá, sạm da

-         Phát triển lông tóc bất thường

-         Xuất huyết âm đạo bất thường

-         Tăng hoặc giảm lượng máu kinh

-         Kích ứng âm đạo

Một số tác dụng phụ có thể giảm dần và trở lại bình thường theo thời gian. Tuy nhiên cũng có những tác dụng phụ là dấu hiệu nguy hiểm cần có sự đánh giá của bác sĩ chuyên khoa để quyết định loại thuốc đang sử dụng có phù hợp với bạn không và liệu có cần thay đổi sang loại thuốc khác.

Khi sử dụng thuốc ngừa thai phối hợp, phải ngưng thuốc và đến ngay cơ sở y tế khi có một trong các dấu hiệu sau đây:

-         Đau ngực hoặc khó thở.

-         Đau bụng dữ dội.

-         Rối loạn lời nói.

-         Sưng hoặc đau nặng ở chân.

-         Đau đầu dữ dội (kèm theo nhìn mờ).

Trường hợp nào không nên sử dụng viên thuốc ngừa thai kết hợp:

• Nghi ngờ có thai hoặc đang cho con bú trong 6 tháng đầu.
• Phụ nữ trên 35 tuổi và có hút thuốc lá.
• Người có bệnh tim mạch, tăng huyết áp hoặc tăng đông máu.
• Người có tăng mỡ máu, béo phì hoặc đái tháo đường.
• Người nghi ngờ hoặc đang mắc bệnh ung thư vú.
• Người bị mắc chứng đau nửa đầu.

Bạn nên tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ chuyên khoa nếu có các yếu tố nguy cơ hoặc có bệnh lý đi kèm.