5 “mẹo” giúp hạn chế… ngứa khi mang thai

Quá trình mang thai là thời kỳ mà người phụ nữ sẽ trải qua rất nhiều biến đổi về trạng  thái tâm lý và  thể chất. Do sự thay đổi của nội tiết tố hay hệ miễn dịch trong thời kỳ mang thai và sự lớn dần của tử cung theo sự phát triển của thai nhi trong những tháng đầu, làn da các mẹ bầu bị giãn, khô đi kèm những vấn đề về da liễu như nổi mề đay, nổi mẩn ngứa, gây cảm giác ngứa ngáy, khó chịu.

Ngứa là thuật ngữ y học chỉ cảm giác khó chịu ngoài da, hay triệu chứng của một tổn thương ở da dẫn đến gãi. Một số thai phụ thấy lòng bàn tay, lòng bàn chân bị ửng đỏ và ngứa ngáy, số khác lại bị ngứa kèm với dấu hiệu phát ban toàn thân,  rạn da quá mức làm  xuất hiện những mảng ngứa ở bụng, ngực, mông, đùi… (những tháng cuối của thai kỳ). Đây là một triệu chứng thường gặp ở 40% phụ nữ trong thời kỳ mang thai và thường sẽ biến mất sau khi sinh con. Tuy nhiên, ngứa cũng có thể là một bệnh lý da liễu kéo dài, đồng thời cũng không loại trừ tình trạng ứ mật trong gan (ứ mật thai kỳ), làm cho mật không lưu thông bình thường trong các ống nhỏ của gan, muối mật tích tụ lại trong da gây ngứa “dữ dội” toàn thân. Tình trạng này không gây phát ban, nhưng khiến  da ửng đỏ, đau rát với những vết cắt nhỏ ở vùng da bị chà xát nhiều vì ngứa, ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ bầu và sự phát triển của thai nhi.

Ngứa do khô và rạn da thường không cần điều trị đặc biệt. 5 lời khuyên giúp các chị em phòng ngừa hoặc cải thiện cảm giác khó chịu của ngứa  

 1-Tránh cào, gãi khi ngứa. Nên nhớ rằng khi bị ngứa, càng gãi thì lại càng khiến cho lớp da bị ngứa kích thích gây ngứa ngáy hơn. Có thể

dùng một chiếc khăn mát hoặc một chiếc khăn ấm chườm lên vùng da bị ngứa, giúp giảm bớt cơn ngứa. Hoặc có thể dùng túi chườm mát hoặc túi chườm ấm để làm dịu cơn ngứa..

2- Thường xuyên giữ sạch thân thể. Tránh tắm nước nóng lâu dưới vòi hoa sen. Nước nóng làm

khô da và làm nặng thêm cảm giác ngứa. Nên tắm bằng nước ấm và sử dụng vải bông xốp mềm  để chà nhẹ toàn thân. Sữa tắm  nên chọn loại có độ pH vừa phải, không kích ứng (phù hợp với cả làn da mẫn cảm). Có thể tắm với nước ấm mà không cần sữa tắm. Nếu sử dụng bốn tắm, nên pha thêm nước yến mạch hoặc baking soda (bicarbonate de soude) trong bồn tắm. Điều này có tác dụng làm dịu cơn ngứa, tuy nhiên cần tránh ngâm mình lâu trong bồn tắm. Các “mẹo” này có tác dụng cải thiện tình trạng bị ngứa da khi mang thai.

 3- Giữ ẩm và chống rạn da bằng các loại gel hoặc tinh dầu được chiết xuất từ các thành phần tự nhiên như dầu dừa, hạnh nhân, hướng dương, .... . Với vùng bụng, bạn nên bôi (xoa) kem một cách nhẹ nhàng, tránh kích thích gây co bóp tử cung. Tránh các loại xà phòng hoặc các sản phẩm chăm sóc da có chứa nồng độ soude cao, dễ gây kích ứng có thể làm tăng cơn ngứa . Nên giữ vùng kín luôn được khô thoáng, sạch sẽ. Nếu muốn dùng dung dịch vệ sinh phụ nữ, nên chọn loại phù hợp cho phụ nữ  mang thai và không nên lạm dụng vì chúng có thể làm thay đổi môi trường pH tự nhiên của âm đạo.

4- Thường xuyên tập thể dục với các động tác nhẹ nhàng để máu lưu thông.  Nên mặc trang phục thông thoáng bằng sợi tự nhiên như

cotton và màu sáng. Tránh ra ngoài lúc trời nắng hay ở những nơi nóng bức và đừng quên bôi kem chống nắng để nhằn ngừa những đốm thâm trên da. Ngâm chân mỗi tối trước khi đi ngủ cùng với nước muối pha loãng hay nước chè xanh, nước lá trầu…, cũng là một phương pháp tốt. Đồng thời cũng  nên tránh tiếp xúc với các vật dụng cũ bị bụi bẩn chứa mạt bụi có thể gây ngứa.

5- Uống nhiều nước trong ngày (1,5 - 2 lít). Tăng cường các loại thức ăn giàu vitamin A (có trong cá, gan, trứng, các loại rau, củ…), vitamin D (có trong cá biển, dầu gan cá, các sản phẩm từ sữa…), dầu ôliu. Hạn chế các thức ăn cay và gia vị “nóng”dễ gây dị ứng như: ớt, tỏi, hẹ,...

 

Dấu hiệu nên đến khám tại các cơ sở y tế

Đa số các trường hợp bị ngứa khi mang thai đều an toàn cho sức khỏe của mẹ và bé. Bất tiện duy nhất của tình trạng ngứa ở các mẹ bầu, là làm ảnh hưởng đến yếu tố thẩm mỹ và khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày. Tuy nhiên để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé, có một số dấu hiệu của “bệnh” ngứa cần được khám và điều trị theo chỉ định của bác sĩ:

- Ngứa toàn thân đi kèm dấu hiệu vàng da: có thể bạn đang mắc phải chứng mật kém lưu thông.

- Bị phát ban và sốt: triệu chứng của chứng thủy đậu, herpes…

- Ngứa đi kèm với tổn thương ngoài da: chàm, vảy nến…

- Ngứa kèm theo dấu hiệu nóng rát âm đạo: nhiễm nấm âm đạo hoặc mắc phải các chứng bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.

Phương pháp điều trị  ngứa cho thai phụ

Bác sĩ chuyên khoa có thể cân nhắc sử dụng kem cortisone chống lại bệnh chàm, kháng nấm chống nấm, hoặc kháng sinh ... Trong một số trường hợp khẩn cấp, dung kháng histamine có thể được bác sĩ da liễu sử dụng để giúp giảm ngứa tức thời, nhưng đây không là biện pháp cuối cùng  mà còn tùy thuộc vào tình trạng tâm lý của người bệnh. 

       Minh Tâm

(theo Revue médical Suisse & Etre parents)