Đa thai: niềm vui xen lẫn nỗi lo
Đa thai là gì?
Một thai kỳ với nhiều hơn một thai nhi được gọi là đa thai. Điều này xảy ra khi bạn giải phóng nhiều hơn một trứng trong chu kỳ kinh nguyệt của mình, mỗi trứng lại được thụ tinh bởi một tinh trùng, tạo thành nhiều phôi làm tổ và phát triển trong tử cung bạn. Dạng mang thai này tạo ra cặp song sinh (hoặc sinh ba, sinh tư…) khác trứng.
Hình minh họa - Nguồn internet |
Ngoài ra, cũng có trường hợp trứng sau khi được thụ tinh thì phân chia thành nhiều phôi giống hệt nhau, tạo thành sinh đôi (hoặc sinh ba, sinh tư) cùng trứng. Sinh đôi cùng trứng ít phổ biến hơn so với sinh đôi khác trứng.
Một số nguyên nhân của đa thai
- Việc sử dụng các loại thuốc hỗ trợ sinh sản để gây rụng trứng thường khiến nhiều trứng được giải phóng khỏi buồng trứng cùng lúc và có thể dẫn đến đa thai.
- Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) có thể dẫn đến đa thai nếu có nhiều phôi được chuyển vào tử cung. Đa thai cùng trứng cũng có thể xảy ra nếu một phôi phân chia sau khi được chuyển.
- Phụ nữ trên 35 tuổi có nhiều khả năng giải phóng nhiều hơn một trứng trong một chu kỳ kinh nguyệt so với phụ nữ trẻ tuổi. Do đó, họ có nhiều khả năng mang đa thai hơn.
- Bạn có khả năng mang đa thai nếu mẹ hoặc chị em gái bạn cũng vậy.
Mang đa thai có gì khác biệt so với bình thường?
Phụ nữ mang đa thai có thể bị ốm nghén nặng hơn, tăng cân nhanh hơn so với bình thường. Họ cũng cần nhiều dinh dưỡng hơn: thêm 300 calo mỗi ngày cho mỗi thai nhi. Chẳng hạn, nếu bạn mang thai đôi, bạn cần thêm 600 calo mỗi ngày. Đối với thai ba hay nhiều hơn, bạn cần tư vấn bác sĩ về chế độ dinh dưỡng phù hợp.
Duy trì vận động trong thai kỳ đa thai vẫn rất quan trọng đối với sức khỏe của bạn, nhưng cần tránh các hoạt động cần nhiều thể lực. Hãy thử các môn nhẹ nhàng như bơi lội, yoga thai kỳ và đi bộ với 30 phút tập luyện mỗi ngày. Nếu có vấn đề phát sinh trong thai kỳ, có thể bác sĩ sẽ khuyên bạn nên tránh tập thể dục.
Nguy cơ biến chứng thai kỳ có cao hơn khi mang đa thai?
Hình minh họa - Nguồn internet
Có, nguy cơ biến chứng thai kỳ của bạn sẽ cao hơn nếu bạn mang đa thai. Vì vậy, hãy tuân thủ chặt chẽ lịch khám thai và lắng nghe lời khuyên từ bác sĩ. Có thể bạn sẽ cần khám thai thường xuyên hơn bình thường, hay phải siêu âm mỗi 4 tuần kể từ tam cá nguyệt thứ hai. Nếu có vấn đề bị nghi ngờ, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm đặc biệt, chẳng hạn như Nonstress test (ghi nhận tim thai và cơn gò qua biểu đồ) hay Biophysical profile (Trắc đồ sinh vật lý dựa vào một hệ thống thang điểm để đánh giá sức khỏe của thai nhi trong năm lĩnh vực sau: Nhịp tim thai nhi, chuyển động thở của thai nhi, chuyển động cơ thể của thai nhi, trương lực cơ của thai nhi, lượng nước ối) và kiểm tra siêu âm thường xuyên hơn.
Biến chứng phổ biến nhất của đa thai là sinh non. Hơn một nửa số cặp song sinh được sinh non, tỷ lệ càng cao hơn đối với tam thai hay hơn thế.
Em bé sinh trước 37 tuần thai có thể tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe ngắn hạn và dài hạn, bao gồm các vấn đề về hô hấp, ăn uống và giữ ấm. Các vấn đề khác, chẳng hạn như rối loạn học tập, khuyết tật hành vi, có thể xuất hiện muộn hơn ở thời thơ ấu hoặc thậm chí ở tuổi trưởng thành. Trẻ sinh rất non (ra đời trước 32 tuần mang thai) có thể gặp các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hay thậm chí tử vong. Ở cùng một tuổi thai, em bé đa thai sinh non cũng có nguy cơ cao hơn so với em bé đơn thai sinh non.
Nguy cơ của mẹ bầu mang đa thai
Tiền sản giật: là một rối loạn huyết áp thường bắt đầu sau 20 tuần mang thai hoặc sau khi sinh con. So với các mẹ bầu mang đơn thai, nó xảy ra thường xuyên hơn và cũng có xu hướng xảy ra sớm hơn, nghiêm trọng hơn ở các bà mẹ mang đa thai.
Tiền sản giật có thể làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều cơ quan trong cơ thể bạn, phổ biến nhất là thận, gan, não và mắt. Tiền sản giật nặng và gây co giật được gọi là sản giật. Khi tiền sản giật xảy ra trong thai kỳ, em bé có thể cần được sinh ngay, ngay cả khi chưa phát triển đầy đủ.
Tiểu đường thai kỳ: Mẹ bầu mang đa thai cũng có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ cao. Tình trạng này có thể làm tăng nguy cơ tiền sản giật và phát triển bệnh đái tháo đường sau này. Bé sinh ra có thể gặp phải các vấn đề về hô hấp hoặc lượng đường trong máu thấp.
Chế độ ăn uống, tập thể dục, và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ có thể làm giảm nguy cơ của biến chứng này.
Trầm cảm sau sinh: Đa thai có thể làm tăng nguy cơ trầm cảm sau sinh. Nếu bạn có cảm giác buồn bã, lo lắng hoặc tuyệt vọng khiến bạn không thể thực hiện các công việc hàng ngày, hãy chia sẻ với người thân hoặc bác sĩ để họ có thể giúp bạn vượt qua.
Mẹ mang đa thai có thể sinh thường được không?
Khả năng mổ lấy thai đối với các ca đa thai cao hơn rất nhiều so với một ca sinh đơn thai bình thường. Nhưng trong một số trường hợp, mẹ đa thai vẫn có thể sinh thường. Các em bé của bạn được sinh ra như thế nào phụ thuộc vào những điều sau đây:
• Số lượng bé và vị trí, cân nặng cũng như sức khỏe của mỗi bé
• Sức khỏe của bạn và diễn tiến của cuộc chuyển dạ
• Kinh nghiệm của bác sĩ
Mẹ đa thai có thể nuôi con bằng sữa mẹ không?
Có, nhưng có thể phải cần sự kiên nhẫn và thời gian. Nguồn sữa của bạn sẽ tăng lên đúng lượng bé cần nếu bạn tích cực cho bé bú. Bạn cũng sẽ cần ăn thực phẩm lành mạnh và uống nhiều nước. Trước khi bạn xuất viện về nhà, hãy nhờ bác sĩ tư vấn nhiều hơn về việc này.
Hoa Phượng tổng hợp và lược dịch từ https://www.acog.org/Patients/FAQs/Multiple-Pregnancy
Xác định chính xác ngày dự sinh rất quan trọng vì ngày dự sinh là một cột mốc giúp tính toán tuổi thai và là căn cứ để đánh giá sự phát triển bình thường hay bất thường của thai nhi trong suốt quá trình khám thai. Khám thai ở 3 tháng đầu là thời điểm tốt nhất để xác định đúng ngày dự sinh.
Táo bón là tình trạng phổ biến, ảnh hưởng đến 15 - 30 % dân số và thường gặp ở phụ nữ hơn là nam giới [4]. Có đến 40% phụ nữ mang thai phàn nàn về các triệu chứng táo bón [3].
Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA) khuyến cáo tránh dùng metformin ở những bệnh nhân tăng huyết áp, tiền sản giật hoặc có nguy cơ thai nhi hạn chế tăng trưởng trong tử cung vì metformin ức chế hô hấp của ty thể, điều này có thể ảnh hưởng bất lợi đến chức năng, sự tăng trưởng hoặc sự biệt hóa của các mô bào thai hoặc nhau thai.
Nguyên nhân gây đau đầu ở phụ nữ khi mang thai và sau sinh có thể là cơn đau đầu nguyên phát như chứng đau nửa đầu, do căng thẳng, hoặc nhức đầu từng đợt.
Xuất huyết do phôi làm tổ là tình trạng ra huyết âm đạo vào ngày thứ 10-14 sau thụ thai. Thông thường, rụng trứng xảy ra vào ngày 14 của chu kỳ kinh (với các chu kỳ kinh đều 28 ngày).