Dự phòng thiếu máu trong thai kỳ
K. Xét nghiệm - BV Từ Dũ
 |
Thiếu máu là một hiện tượng sinh học có giảm số lượng hồng cầu (RBC) giảm nồng độ huyết sắc tố (Hb) và giảm hematocrite (HCT) trong máu ngoại biên, thông thường được các bác sĩ đánh giá bằng xét nghiệm huyết đồ. Trên phương diện lâm sàng thường bệnh nhân có da xanh, niêm mạc nhợt nhạt, khó thở khi gắng sức, mệt mỏi . . .
Phụ nữ mang thai và sinh sản có thể gặp các loại thiếu máu sau đây :
2. Thiếu máu nhược sắc: do thiếu sắt
- Thường gặp ở những tháng cuối, diễn biến chậm, có thể gây kém phát triển thai nhi. Sau sinh nếu không được điều trị sẽ nặng thêm.
 |
3. Thiếu máu hồng cầu to:
- Thường do thiếu dinh dưỡng, thường gặp 3 tháng cuối thai kỳ.
- Dự phòng bằng chế độ ăn đầy đủ đạm và khi cần phải cung cấp vitamin B12 thường xuyên
4. Thiếu máu tán huyết do thai nghén:
- Bệnh cảnh thiếu máu tán huyết thường có sốt, đau lưng, huyết áp hạ; trường hợp nặng có thể gây tiểu ra máu. Tủy tăng sinh mạnh nên nguyên hồng cầu ra máu ngoại biên nhiều, test coombs dương tính.
5. Thiếu máu ác tính do thai nghén:
- Thường không rõ nguyên do, gặp ở những phụ nữ sanh đẻ nhiều lần và ở những tháng cuối của thai sản.
- Điều trị chủ yếu là bằng vitamin B12 và acid folic, sau sinh sẽ trở lại bình thường nhưng nếu không điều trị bệnh sẽ nặng thêm.
- Ít gặp, thường xuất hiện ở 3 tháng đầu của thai kỳ.
- Bệnh cảnh nguy hiểm do giảm 3 dòng tế bào máu gây nên tình trạng thiếu máu, nhiễm trùng và nguy cơ xuất huyết trong cả thai kỳ nhất là thai phụ không đi khám thai sớm và kiểm tra định kỳ hàng tháng.
- Chỉ điều trị khi có triệu chứng, diễn tiến bệnh trầm trọng : có thể khỏi nhưng thường tái phát.
Tài liệu tham khảo
1. Bùi Nguyên Kiểm; Thiếu máu trong thời kỳ mang thai; bệnh viện Xanh-Pôn 16-04-2010
2. Trần Văn Bé và cộng sự; Thiếu máu trong thời kỳ thai nghén; Lâm sàng Huyết học; Nhà xuất bản Y học; 1998; II : 88-90.
3. Liên Châu; Phòng thiếu máu ở phụ nữ mang thai; Báo Thanh niên.
4. Anemia causes, symptoms,diagnosis and treatment on Medicin Net.com
* Ảnh bài viết do tác giả cung cấp
Xác định chính xác ngày dự sinh rất quan trọng vì ngày dự sinh là một cột mốc giúp tính toán tuổi thai và là căn cứ để đánh giá sự phát triển bình thường hay bất thường của thai nhi trong suốt quá trình khám thai. Khám thai ở 3 tháng đầu là thời điểm tốt nhất để xác định đúng ngày dự sinh.
Táo bón là tình trạng phổ biến, ảnh hưởng đến 15 - 30 % dân số và thường gặp ở phụ nữ hơn là nam giới [4]. Có đến 40% phụ nữ mang thai phàn nàn về các triệu chứng táo bón [3].
Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA) khuyến cáo tránh dùng metformin ở những bệnh nhân tăng huyết áp, tiền sản giật hoặc có nguy cơ thai nhi hạn chế tăng trưởng trong tử cung vì metformin ức chế hô hấp của ty thể, điều này có thể ảnh hưởng bất lợi đến chức năng, sự tăng trưởng hoặc sự biệt hóa của các mô bào thai hoặc nhau thai.
Nguyên nhân gây đau đầu ở phụ nữ khi mang thai và sau sinh có thể là cơn đau đầu nguyên phát như chứng đau nửa đầu, do căng thẳng, hoặc nhức đầu từng đợt.
Xuất huyết do phôi làm tổ là tình trạng ra huyết âm đạo vào ngày thứ 10-14 sau thụ thai. Thông thường, rụng trứng xảy ra vào ngày 14 của chu kỳ kinh (với các chu kỳ kinh đều 28 ngày).
