Những nguy cơ cho thai kỳ tương lai ở phụ nữ có sẹo mổ lấy thai
ThS. BS. Lê Võ Minh Hương
Phòng Công tác xã hội
 |
Mổ lấy thai là một phẫu thuật nhằm mục đích đưa thai nhi ra ngoài qua vết rạch trên tử cung và thành bụng. Phương pháp này đã góp phần làm giảm đáng kể tỉ lệ tai biến và tử vong cho mẹ và trẻ sơ sinh ở những trường hợp khó sinh ngả âm đạo. Tuy vậy, nghiên cứu cũng cho thấy mổ lấy thai làm tăng nguy cơ biến chứng cho thai kỳ tiếp theo khi so sánh với sinh thường (sinh ngả âm đạo). Do đó, sinh thường vẫn là phương pháp đầu tiên được lựa chọn trong trường hợp mẹ bầu không có yếu tố nào gây bất lợi cho quá trình sinh ngả âm đạo.
Mỗi lần mổ lấy thai là thêm một lần tăng nguy cơ biến chứng cho thai kỳ kế tiếp. Xác suất gặp phải các biến chứng ở thai kỳ tương lai sẽ càng tăng khi số lần mổ lấy thai càng nhiều. Những nguy cơ bạn có thể gặp phải ở thai kỳ tương lai khi có sẹo mỗ cũ bao gồm:
- Vỡ tử cung
Vỡ tử cung là biến chứng nặng nề, thường được lưu ý ở thai kỳ có vết mổ cũ, đặc biệt ở những tháng cuối của thai kỳ và thời điểm chuyển dạ. Nguy cơ vỡ tử cung khi có thai trên vết mổ cũ 2 lần cao gấp đôi so với vết mỗ cũ 1 lần.
Thông thường, sau khi mổ lấy thai, bạn nên ngừa thai tối thiểu 6-12 tháng. Các chuyên gia khuyến cáo tốt nhất bạn nên để có thai lại sau ít nhất 12-15 tháng nếu có kế hoạch. Có thai lại càng sớm trong vòng 12 tháng sau mổ lấy thai, nguy cơ vỡ tử cung sẽ càng cao và có thể gặp phải biến chứng nguy hiểm đến tính mạng của cả mẹ và thai.
- Hiếm muộn (khó có thai)
Các tổn thương trong quá trình mổ lấy thai và lành vết thương sau mổ lấy thai có thể khiến bạn khó có thai trong tương lai. Bao gồm tình trạng nhiễm trùng vết mổ lấy thai, tụ dịch, khuyết sẹo mổ cũ, tổn thương và tắc hai ống dẫn trứng, tổn thương buồng trứng …
Bên cạnh đó, vết mổ cũ cũng làm tăng nguy cơ thai lưu và sảy thai sớm cho thai kỳ trong tương lai.
- Thai bám sẹo mổ lấy thai
Đây là một dạng của thai ngoài tử cung, khi túi thai làm tổ ngay tại vị trí sẹo mổ lấy thai cũ. Túi thai bám ở sẹo mổ cũ có thể dẫn đến một số biến chứng rất nghiêm trọng như chảy máu ồ ạt, vỡ tử cung, bánh nhau xuyên qua sẹo mổ, xâm lấn và gây tổn thương bàng quang. Đối với thai bám ở sẹo mổ cũ, cần điều trị để chấm dứt thai kỳ do nguy cơ vỡ tử cung tăng cao khi túi thai lớn dần. Thai càng lớn điều trị càng khó khăn và nhiều tai biến, do đó nếu nghi ngờ có thai lại sau mổ lấy thai, bạn nên đi khám sớm nhằm phát hiện và điều trị sớm nếu có tình trạng thai bám sẹo mổ cũ.
- Nhau tiền đạo
Là một tình trạng bất thường khi bánh nhau bám vào đoạn dưới tử cung, ngang qua hoặc gần cổ tử cung. Tình trạng này khiến sản phụ có nguy cơ ra huyết âm đạo trong thai kỳ, phải mổ lấy thai lại và nguy cơ băng huyết sau sinh. Tần xuất nhau tiền đạo ở thai kỳ sau cao hơn gấp 1,5 đến 6 lần khi sản phụ có mổ lấy thai so với sinh thường.
- Nhau cài răng lược
Nhau cài răng lược xảy ra khi bánh nhau bám lên vị trí sẹo mổ cũ và xâm nhập sâu vào lớp cơ tử cung. Bánh nhau có thể xuyên qua lớp cơ tử cung, xâm lấn vào các cơ quan lân cận như bàng quang, ruột và gây tổn
 |
thương các cơ quan này. Nhau cài răng lược có thể gây chảy máu rất nặng, ảnh hưởng đến tính mạng người mẹ. Ngay cả khi mổ lấy thai, bạn cũng có nguy cơ bị cắt tử cung do khó kiểm soát chảy máu.
Ngoài ra, những mẹ bầu có sẹo mổ cũ trên tử cung còn có nguy cơ sinh non, mổ lấy thai và băng huyết sau sinh cao hơn so với bình thường.
Tham khảo:
ACOG Practice Bulletin No. 205: Vaginal Birth After Cesarean Delivery. Obstet Gynecol. 2019
ACOG Practice Bulletin No. 7: Placenta Accreta Spectrum. Obstet Gynecol. 2018
Xác định chính xác ngày dự sinh rất quan trọng vì ngày dự sinh là một cột mốc giúp tính toán tuổi thai và là căn cứ để đánh giá sự phát triển bình thường hay bất thường của thai nhi trong suốt quá trình khám thai. Khám thai ở 3 tháng đầu là thời điểm tốt nhất để xác định đúng ngày dự sinh.
Táo bón là tình trạng phổ biến, ảnh hưởng đến 15 - 30 % dân số và thường gặp ở phụ nữ hơn là nam giới [4]. Có đến 40% phụ nữ mang thai phàn nàn về các triệu chứng táo bón [3].
Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA) khuyến cáo tránh dùng metformin ở những bệnh nhân tăng huyết áp, tiền sản giật hoặc có nguy cơ thai nhi hạn chế tăng trưởng trong tử cung vì metformin ức chế hô hấp của ty thể, điều này có thể ảnh hưởng bất lợi đến chức năng, sự tăng trưởng hoặc sự biệt hóa của các mô bào thai hoặc nhau thai.
Nguyên nhân gây đau đầu ở phụ nữ khi mang thai và sau sinh có thể là cơn đau đầu nguyên phát như chứng đau nửa đầu, do căng thẳng, hoặc nhức đầu từng đợt.
Xuất huyết do phôi làm tổ là tình trạng ra huyết âm đạo vào ngày thứ 10-14 sau thụ thai. Thông thường, rụng trứng xảy ra vào ngày 14 của chu kỳ kinh (với các chu kỳ kinh đều 28 ngày).
