Một số biện pháp phòng ngừa tiểu đường thai kỳ
Tiểu đường thai kỳ là gì?
Tiểu đường hay đái tháo đường thai kỳ là một dạng rối loạn đường huyết xuất hiện trong thời gian mang thai.
Hiện nay, tỉ lệ Đái tháo đường thai kỳ tại Việt Nam dao động từ khoảng 6% đến hơn 25%, phụ thuộc vào tiêu chuẩn chẩn đoán và vùng khảo sát.
(*) Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ:
- Thừa cân hoặc béo phì
- Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
- Từng bị tiểu đường thai kỳ hoặc sinh con to, thai lưu lớn trong lần mang thai trước
- Có người thân mắc tiểu đường type 2
- Có tiền sử rối loạn chuyển hóa, tiền đái tháo đường (rối loạn đường huyết)
Mặc dù không thể ngăn ngừa hoàn toàn đái tháo đường thai kỳ, nhưng phụ nữ có thể thực hiện một số biện pháp sau đây để giảm nguy cơ mắc bệnh:
1. Duy trì cân nặng hợp lý trước khi mang thai
Một số cách điều chỉnh chế độ ăn để hỗ trợ giảm cân và duy trì cân nặng khỏe mạnh:
- Ăn khẩu phần nhỏ hơn, có kiểm soát
- Tránh thực phẩm đóng gói sẵn và đồ ăn nhanh
- Thay kẹo ngọt bằng trái cây tự nhiên
- Ăn nhiều đạm nạc như cá, trứng, đậu hũ để no lâu hơn
- Tăng cường chất xơ từ rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt
- Hạn chế đồ uống nhiều đường như nước ngọt, cà phê pha sữa, nước trái cây đóng hộp; thay thế bằng trà thảo mộc, cà phê đen hoặc nước lọc.
2. Tập thể dục đều đặn
Nên bắt đầu thói quen vận động ngay cả trước khi mang thai, đôi khi chỉ là những vận động nhẹ nhưng đều đặn trong sinh hoạt hằng ngày cũng giúp giảm nguy cơ bị đề kháng insulin:
- Đi bộ hoặc đạp xe đi làm
- Đậu xe xa hơn và đi bộ đến điểm đến
- Ưu tiên đi thang bộ thay vì thang máy
- Chọn các hoạt động giải trí vận động như làm vườn, leo núi, chơi với trẻ ngoài trời
- Tập yoga nhẹ nhàng, đặc biệt là các lớp dành cho người mới hoặc phụ nữ mang thai
- Tập các môn vận động nhẹ như bơi lội
- Tham gia nhóm chạy bộ hoặc câu lạc bộ vận động để có động lực.
Khuyến nghị: Nên cố gắng tập thể dục với cường độ vừa phải khoảng 30 phút mỗi ngày, 4–5 ngày mỗi tuần.
3. Ăn uống lành mạnh và tăng cân hợp lý trong thai kỳ
Các thực phẩm nên ưu tiên bao gồm:
- Đạm nạc: đậu, cá, trứng, đậu hũ, thịt gia cầm trắng (như ức gà)
- Chất béo tốt: từ hạt (hạnh nhân, óc chó...), dầu ô liu, dầu dừa và các loại dầu thực vật khác
- Ngũ cốc nguyên hạt: gạo lứt, mì nguyên cám, yến mạch, bánh mì nguyên hạt
- Sữa ít béo: sữa chua Hy Lạp, sữa tách béo
- Rau củ không chứa tinh bột: rau xanh, bông cải, dưa leo...
- Trái cây tươi ít ngọt
Những thực phẩm nên tránh:
- Đồ ăn chế biến sẵn, đóng hộp
- Đồ uống có đường: nước ngọt, nước tăng lực, nước trái cây đóng chai, cà phê pha sẵn có nhiều sữa/đường
- Thực phẩm nhiều đường tinh luyện
4. Khám thai định kỳ đầy đủ
Phụ nữ mang thai cần đi khám định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ sản khoa.
Từ tuần thai 24 đến 28, mẹ bầu sẽ được chỉ định xét nghiệm tầm soát tiểu đường thai kỳ. Nếu kết quả dương tính, bác sĩ sẽ hướng dẫn cách kiểm soát và điều trị để tránh ảnh hưởng xấu đến mẹ và bé.
Với những thai phụ có các yếu tố nguy cơ cao (*) xét nghiệm tầm soát tiểu đường thai kỳ sẽ được chỉ định sớm vào 3 tháng đầu.
5. Kiểm soát các bệnh lý nền nếu có
Những phụ nữ có tiền sử rối loạn chuyển hóa, tiền đái tháo đường, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)... cần được quản lý chặt chẽ trước và trong thai kỳ.
Mang thai là một hành trình thiêng liêng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro cho cả mẹ và bé. Trong số các biện pháp chăm sóc sức khỏe thai kỳ, tiêm phòng uốn ván là một khâu quan trọng mà nhiều mẹ bầu thường được khuyến cáo ngay từ những lần khám thai đầu tiên. Tuy nhiên, không ít chị em vẫn còn băn khoăn: “Tại sao lại cần tiêm? Uốn ván nguy hiểm đến mức nào? Nếu không tiêm thì có sao không?”. Bài viết này sẽ giải đáp một cách dễ hiểu, giúp mẹ bầu và gia đình có cái nhìn đầy đủ hơn về lợi ích của việc tiêm phòng uốn ván trong thai kỳ.
Khám thai định kỳ là một phần không thể thiếu trong quá trình mang thai, giúp theo dõi sức khỏe của mẹ và thai nhi, đồng thời phát hiện sớm các vấn đề có thể xảy ra trong thai kỳ. Việc chăm sóc thai kỳ đúng cách và đầy đủ không chỉ giúp đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi mà còn bảo vệ sức khỏe của người mẹ, góp phần giảm thiểu nguy cơ xảy ra các biến chứng trong suốt quá trình mang thai và sinh đẻ. Bài viết này sẽ đi sâu vào việc khám thai định kỳ và lý do tại sao nó lại quan trọng đối với cả mẹ và bé.
Nhau bong non là một biến chứng sản khoa nghiêm trọng xảy ra khi bánh nhau tách ra khỏi thành tử cung trước khi thai nhi được sinh ra. Tình trạng này có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của cả mẹ và thai nhi nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời. Do đó, việc nhận biết sớm các dấu hiệu của nhau bong non đóng vai trò rất quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ tử vong và biến chứng.
Thai kỳ là thời điểm đặc biệt trong cuộc đời người phụ nữ, nhưng cũng là giai đoạn mà cơ thể phải trải qua hàng loạt thay đổi về nội tiết, miễn dịch và chuyển hóa. Những thay đổi này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe toàn thân mà còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý răng miệng. Điều đáng nói là nhiều bệnh răng miệng không chỉ gây khó chịu cho mẹ mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của thai nhi, thậm chí làm tăng nguy cơ sinh non, sinh con nhẹ cân, hoặc biến chứng thai kỳ nghiêm trọng.
Trong suốt thai kỳ, nhau thai đóng vai trò rất quan trọng. Đây là bộ phận kết nối giữa mẹ và thai nhi, giúp vận chuyển oxy và các chất dinh dưỡng nuôi thai nhi lớn lên khỏe mạnh. Bình thường, nhau thai sẽ bám chặt vào thành tử cung và chỉ bong ra sau khi em bé chào đời. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nhau thai lại bị tách ra khỏi tử cung quá sớm, trước khi bé được sinh ra. Hiện tượng này được gọi là nhau bong non, và nó có thể rất nguy hiểm cho cả mẹ và thai.
Lupus ban đỏ hệ thống (SLE) là một bệnh tự miễn mạn tính, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể và chủ yếu gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, với tỷ lệ nữ mắc bệnh cao gấp 9 lần so với nam. Mối quan hệ giữa thai kỳ và lupus là một mối quan hệ hai chiều. Có từ 20 đến 60% phụ nữ mắc lupus có nguy cơ bùng phát bệnh trong thời gian mang thai. Đồng thời, lupus cũng làm gia tăng đáng kể nguy cơ gặp phải các biến chứng sản khoa nghiêm trọng như tiền sản giật, sinh non, sẩy thai hoặc thai lưu.
