Một số biện pháp phòng ngừa tiểu đường thai kỳ
Tiểu đường thai kỳ là gì?
Tiểu đường hay đái tháo đường thai kỳ là một dạng rối loạn đường huyết xuất hiện trong thời gian mang thai.
Hiện nay, tỉ lệ Đái tháo đường thai kỳ tại Việt Nam dao động từ khoảng 6% đến hơn 25%, phụ thuộc vào tiêu chuẩn chẩn đoán và vùng khảo sát.
(*) Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ:
- Thừa cân hoặc béo phì
- Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
- Từng bị tiểu đường thai kỳ hoặc sinh con to, thai lưu lớn trong lần mang thai trước
- Có người thân mắc tiểu đường type 2
- Có tiền sử rối loạn chuyển hóa, tiền đái tháo đường (rối loạn đường huyết)
Mặc dù không thể ngăn ngừa hoàn toàn đái tháo đường thai kỳ, nhưng phụ nữ có thể thực hiện một số biện pháp sau đây để giảm nguy cơ mắc bệnh:
1. Duy trì cân nặng hợp lý trước khi mang thai
Một số cách điều chỉnh chế độ ăn để hỗ trợ giảm cân và duy trì cân nặng khỏe mạnh:
- Ăn khẩu phần nhỏ hơn, có kiểm soát
- Tránh thực phẩm đóng gói sẵn và đồ ăn nhanh
- Thay kẹo ngọt bằng trái cây tự nhiên
- Ăn nhiều đạm nạc như cá, trứng, đậu hũ để no lâu hơn
- Tăng cường chất xơ từ rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt
- Hạn chế đồ uống nhiều đường như nước ngọt, cà phê pha sữa, nước trái cây đóng hộp; thay thế bằng trà thảo mộc, cà phê đen hoặc nước lọc.
2. Tập thể dục đều đặn
Nên bắt đầu thói quen vận động ngay cả trước khi mang thai, đôi khi chỉ là những vận động nhẹ nhưng đều đặn trong sinh hoạt hằng ngày cũng giúp giảm nguy cơ bị đề kháng insulin:
- Đi bộ hoặc đạp xe đi làm
- Đậu xe xa hơn và đi bộ đến điểm đến
- Ưu tiên đi thang bộ thay vì thang máy
- Chọn các hoạt động giải trí vận động như làm vườn, leo núi, chơi với trẻ ngoài trời
- Tập yoga nhẹ nhàng, đặc biệt là các lớp dành cho người mới hoặc phụ nữ mang thai
- Tập các môn vận động nhẹ như bơi lội
- Tham gia nhóm chạy bộ hoặc câu lạc bộ vận động để có động lực.
Khuyến nghị: Nên cố gắng tập thể dục với cường độ vừa phải khoảng 30 phút mỗi ngày, 4–5 ngày mỗi tuần.
3. Ăn uống lành mạnh và tăng cân hợp lý trong thai kỳ
Các thực phẩm nên ưu tiên bao gồm:
- Đạm nạc: đậu, cá, trứng, đậu hũ, thịt gia cầm trắng (như ức gà)
- Chất béo tốt: từ hạt (hạnh nhân, óc chó...), dầu ô liu, dầu dừa và các loại dầu thực vật khác
- Ngũ cốc nguyên hạt: gạo lứt, mì nguyên cám, yến mạch, bánh mì nguyên hạt
- Sữa ít béo: sữa chua Hy Lạp, sữa tách béo
- Rau củ không chứa tinh bột: rau xanh, bông cải, dưa leo...
- Trái cây tươi ít ngọt
Những thực phẩm nên tránh:
- Đồ ăn chế biến sẵn, đóng hộp
- Đồ uống có đường: nước ngọt, nước tăng lực, nước trái cây đóng chai, cà phê pha sẵn có nhiều sữa/đường
- Thực phẩm nhiều đường tinh luyện
4. Khám thai định kỳ đầy đủ
Phụ nữ mang thai cần đi khám định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ sản khoa.
Từ tuần thai 24 đến 28, mẹ bầu sẽ được chỉ định xét nghiệm tầm soát tiểu đường thai kỳ. Nếu kết quả dương tính, bác sĩ sẽ hướng dẫn cách kiểm soát và điều trị để tránh ảnh hưởng xấu đến mẹ và bé.
Với những thai phụ có các yếu tố nguy cơ cao (*) xét nghiệm tầm soát tiểu đường thai kỳ sẽ được chỉ định sớm vào 3 tháng đầu.
5. Kiểm soát các bệnh lý nền nếu có
Những phụ nữ có tiền sử rối loạn chuyển hóa, tiền đái tháo đường, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)... cần được quản lý chặt chẽ trước và trong thai kỳ.
Mỗi trẻ sơ sinh đều có thể chào đời khỏe mạnh với cân nặng khác nhau. Ở một số trẻ bình thường, cân nặng của chúng có thể nhỏ hơn hoặc lớn hơn phần lớn các trẻ khác. Tuy nhiên, khi thai nhi trong bụng không phát triển tốt như chúng ta mong đợi, tình trạng này được gọi là thai giới hạn tăng trưởng (FGR).
Siêu âm hình thái học thai nhi trong tam cá nguyệt đầu tiên (11–14 tuần) là một bước tiến quan trọng trong sàng lọc dị tật bẩm sinh sớm, nhờ những tiến bộ trong kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh.
Nhiễm trùng đường tiểu là một tình trạng khá thường gặp ở phụ nữ mang thai. Tùy vị trí nhiễm có thể chia thành nhiễm trùng tiểu dưới (viêm bàng quang) và nhiễm trùng tiểu trên (viêm đài bể thận). Bên cạnh đó, thai phụ có thể gặp phải tình trạng nhiễm khuẩn niệu không triệu chứng, chỉ được phát hiện khi xét nghiệm nước tiểu. Tất cả các phụ nữ mang thai được khuyến cáo nên thực hiện xét nghiệm tầm soát nhiễm khuẩn niệu không triệu chứng và điều trị nếu có. Nhiễm khuẩn niệu không triệu chứng hoặc nhiễm trùng tiểu có thể gây chuyển dạ sinh non và các biến chứng nặng khác nếu không được điều trị.
Mang thai và sinh con là hành trình thiêng liêng nhưng cũng đầy thử thách đối với mỗi người phụ nữ. Khi đến gần ngày sinh, câu hỏi được nhiều mẹ bầu quan tâm nhất thường là: nên sinh thường hay sinh mổ?
Mang thai là một hành trình thiêng liêng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro cho cả mẹ và bé. Trong số các biện pháp chăm sóc sức khỏe thai kỳ, tiêm phòng uốn ván là một khâu quan trọng mà nhiều mẹ bầu thường được khuyến cáo ngay từ những lần khám thai đầu tiên. Tuy nhiên, không ít chị em vẫn còn băn khoăn: “Tại sao lại cần tiêm? Uốn ván nguy hiểm đến mức nào? Nếu không tiêm thì có sao không?”. Bài viết này sẽ giải đáp một cách dễ hiểu, giúp mẹ bầu và gia đình có cái nhìn đầy đủ hơn về lợi ích của việc tiêm phòng uốn ván trong thai kỳ.
Khám thai định kỳ là một phần không thể thiếu trong quá trình mang thai, giúp theo dõi sức khỏe của mẹ và thai nhi, đồng thời phát hiện sớm các vấn đề có thể xảy ra trong thai kỳ. Việc chăm sóc thai kỳ đúng cách và đầy đủ không chỉ giúp đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi mà còn bảo vệ sức khỏe của người mẹ, góp phần giảm thiểu nguy cơ xảy ra các biến chứng trong suốt quá trình mang thai và sinh đẻ. Bài viết này sẽ đi sâu vào việc khám thai định kỳ và lý do tại sao nó lại quan trọng đối với cả mẹ và bé.
