Ngày 03/11/2016

Thông tin thuốc tháng 10/2016: cập nhật về lựa chọn kháng sinh trong điều trị

I. KHẢ NĂNG ĐỀ KHÁNG CỦA KHÁNG SINH VÀ LỰA CHỌN KHÁNG SINH PHÙ HỢP

Kháng sinh có khả năng đề kháng cao	Vi khuẩn đề kháng	Lựa chọn kháng sinh cùng nhóm ít đề kháng	Lựa chọn kháng sinh khác nhóm ít đề kháng
Nhóm Aminoglycosid
Gentamicin Hoặc Tobramycin	P . aeruginosa	Amikacin	Levofloxacin Hoặc Colistin Hoặc Cefepime
Nhóm Cephalosporin
Ceftazidime	P . aeruginosa	Cefepime	Levofloxacin Hoặc Colistin
Nhóm Tetracycline
Tetracycline	S . pneumoniae S . aureus	Doxycycline Hoặc Minocycline	Levofloxacin Hoặc Moxifloxacin
Nhóm Quinolon
Ciprofloxacin	S . pneumoniae	Levofloxacin Hoặc Moxifloxacin	Doxycycline
Ciprofloxacin	P . aeruginosa	Levofloxacin	Amikacin Hoặc Colistin Hoặc Cefepime
Nhóm Glycopeptide
Vancomycin	MSSA MRSA	Không	Linezolid Hoặc Daptomycin Hoặc Minocycline Hoặc Tigecycline
Nhóm Carbapenem
Imipenem	P . aeruginosa	Meropenem Hoặc Doripenem	Amikacin Hoặc Cefepime Hoặc Colistin
Nhóm Macrolide
Azithromycin	S . pneumoniae	Không	Doxycycline Hoặc Levofloxacin Hoặc Moxifloxacin
Nhóm Sulfamid
Trimethoprime-suxamethoxazol	S . pneumoniae	Không	Doxycycline Hoặc Levofloxacin Hoặc Moxifloxacin

II. LỰA CHỌN KHÁNG SINH TRÊN BỆNH NHÂN SUY GAN, SUY THẬN

Đối tượng bệnh nhân

Liều kháng sinh

Kháng sinh lựa chọn

SUY GAN

Giảm 50% tổng liều hàng ngày của kháng sinh thải trừ qua gan

Lựa chọn kháng sinh đào thải qua thận với liều điều trị:

Hầu hết b-lactams (β-lactam/ức chế β-lactamase), Aminoglycosides, TMP–SMX, Azthreonam, Carbapenems, Polymyxin B, Colistin, Ciprofloxacin, Levofloxacin, Gatifloxacin, Amantadine, Rimantadine, Acyclovir, Valacyclovir, Famciclovir, Valganciclovir, Oseltamavir, Zanamavir, Peramavir, Tetracycline, Oxacillin, Daptomycin, Gemifloxacin, Flucytosine, Fluconazole, Amphotericin, Vancomycin, Cycloserine, Telavancin, Dalbavancin, Oritavancin, Ceftaroline, fosamil, Fosfomycin, Nitrofurantoin

SUY THẬN

Nếu độ thanh thải creatinin ~ 40-60 ml / phút:

- Giảm 50% liều kháng sinh thải trừ qua thận và duy trì khoảng cách liều thông thường.

Nếu độ thanh thải creatinin ~ 10-40 ml / phút:

- Giảm 50% liều kháng sinh thải trừ qua thận và tăng gấp đôi khoảng cách liều dùng thuốc.

Lựa chọn kháng sinh đào thải qua gan với liều điều trị:

Chloramphenicol, Cefoperazone, Ceftriaxone, Doxycycline, Minocycline, Telithromycin, Moxifloxacin, Macrolides, Nafcillin, Clindamycin, Metronidazole, Tigecycline Pyrazinamide, Linezolid, Tedizolid, Itraconazole, Isavuconazole, Caspofungin, Micafungin, Anidulafungin, Ketoconazole, Voriconazole, Posaconazole, Quinupristin/dalfopristin, Isoniazid, Ethambutol, Rifampin.

III. PHỐI HỢP KHÁNG SINH

Phối hợp kháng sinh để ngăn ngừa đề kháng:

Penicillin kháng Pseudomonas (carbenicillin) + Aminoglycoside (gentamicin, tobramycin, amikacin)
Rifampin + Thuốc độc tế bào (INH, ethambutol, pyrazinamide)
5-flucytosine + amphotericin B

Phối hợp kháng sinh không có tác dụng phòng ngừa đề kháng:

Trimethoprime-suxamethoxazol
Aztreonam + ceftazidime
Cefepime + ciprofloxacin
Aminoglycoside + imipenem

IV. SINH KHẢ DỤNG CỦA KHÁNG SINH ĐƯỜNG UỐNG

SINH KHẢ DỤNG	KHÁNG SINH
>90%	Amoxicillin, Cephalexin, Cefprozil, Cefadroxil, Clindamycin, Quinolones, Chloramphenicol, TMP, TMP–SMX, Doxycycline, Minocycline, Fluconazole, Metronidazole, Cycloserine, Linezolid, Tedizolid, Isavuconazole, Voriconazole, Rifampin, Isoniazid, Pyrazinamide
60-90%	Cefixime, Cefpodoxime, Ceftibuten, Cefuroxime, Valacyclovir Famciclovir, Valganciclovir, Macrolides, Cefaclor, Nitrofurantoin, Ethambutol, 5-Flucytosine, Posaconazole, Itraconazole (solution), Nitazoxanide
<60%	Vancomycin, Acyclovir, Cefdinir, Cefditoren, Nitazoxanide, Fosfomycin

V. LỰA CHỌN KHÁNG SINH TRONG VIÊM NIỆU ĐẠO, VIÊM CỔ TỬ CUNG

	TÁC NHÂN GÂY BỆNH	KHÁNG SINH ĐƯỜNG TIÊM	KHÁNG SINH ĐƯỜNG UỐNG
Lậu	N.gonorhhoeae	Ceftriaxone 250 mg(TB)×1 liều + Azithromycin 1–2g (Uống) × 1 liều Hoặc Ceftriaxone 250 mg(TB)×1 liều + Doxycycline 100mg (Uống) 1 viên x 2 lần/ngày x 7 ngày	Cefixime 400mg × 1 liều Hoặc Cefpodoxime 400mg × 1 liều Hoặc Azithromycin 2g × 1 liều
Không phải lậu	C . trachomatis U . urealyticum M . genitalium	Không	Doxycycline 100mg 1viênx2 lần × 7 ngày Hoặc Doxycycline 200mg 2viênx1 lần x 7 ngày Hoặc Levofloxacin 500mg 1 lần/ngày x 7 ngày Hoặc Moxifloxacin 400mg 1 lần/ngày x 7 ngày Hoặc Ofloxacin 300mg 1 viênx2lần×7ngày Hoặc Azithromycin 1g × 1 liều Hoặc Erythromycin 500mg 1 viên x 4 lần× 7 ngày
	Trichomonas vaginalis		Tinidazole 2g × 1 liều Hoặc Metronidazole 2g × 1 liều

VI. LỰA CHỌN KHÁNG SINH TRONG VIÊM ÂM ĐẠO

	TÁC NHÂN GÂY BỆNH	KHÁNG SINH UỐNG
Viêm âm đạo do vi khuẩn	Gardnerella vaginalis Mobiluncus Prevotella M . hominis	Tinidazole 1g × 5 ngày Hoặc Tinidazole 2g × 2 ngày Hoặc Clindamycin 300 mg 1 viên x 2 lần × 7 ngày Hoặc Metronidazole 500mg 1 viên x 2 lần × 7 ngày
Viêm âm đạo do Candida	Candida	Fluconazole 150 mg × 1 liều

Tài liệu tham khảo

Burke A. Cunha, MD, MACP (2015), ANTIBIOTIC ESSENTIALS, Jaypee Brothers Medical Publishers

DS. Đặng Thị Thuận Thảo

Các bài viết khác

Thông tin thuốc tháng 08/2025

Độc tính trên thận do thuốc là nguyên nhân phổ biến gây ra tổn thương thận cấp tính (AKI) và kháng sinh (KS) là một trong những nhóm thuốc lớn nhất liên quan đến AKI. Cơ chế gây độc tính trên thận do KS bao gồm tổn thương cầu thận, tổn thương hoặc rối loạn chức năng ống thận, tắc nghẽn ống lượn xa do trụ niệu và viêm thận kẽ cấp tính (AIN) do phản ứng quá mẫn loại IV (loại chậm). Các biểu hiện lâm sàng của độc tính trên thận do KS bao gồm hoại tử ống thận cấp (ATN), AIN và hội chứng Fanconi.

Thông tin thuốc tháng 7/2025

Trong 6 tháng đầu năm 2025, Bệnh viện Từ Dũ ghi nhận 204 báo cáo ADR, tăng 1,3 lần so với cùng kỳ năm 2024 (160 báo cáo).

Dụng cụ tử cung phóng thích levonorgestrel và nguy cơ ung thư vú

Việc sử dụng hệ thống phóng thích Levonorgestrel trong tử cung (LNG-IUS: Levonorgestrel-releasing intrauterine system) có liên quan đến tăng nguy cơ ung thư vú. Một nghiên cứu ở Đan Mạch ghi nhận 14 trường hợp ung thư vú trên 10.000 phụ nữ tránh thai bằng LNG-IUS so với phụ nữ tránh thai không dùng nội tiết.

Kết quả nghiên cứu: tiêm vắc-xin cúm không liên quan đến nguy cơ mắc các biến chứng chu sinh bất lợi

Theo kết quả của một nghiên cứu trên JAMA Network Open, tiêm vắc-xin cúm không liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc các kết quả bất lợi trong thời kỳ chu sinh đối với những người mang thai liên tiếp. Các tác giả nghiên cứu cho biết những phát hiện này ủng hộ các khuyến nghị hiện tại cho những người mang thai hoặc những người có thể mang thai trong mùa cúm.

Thông tin thuốc tháng 6/2025: Tổng quan điều trị Staphylococcus aureus

Staphylococcus aureus, một loại vi khuẩn gram dương, là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do nhiễm trùng huyết trên toàn thế giới, với tỷ lệ tử vong từ 15% đến 30% và ước tính có 300.000 ca tử vong mỗi năm.

Thông tin thuốc tháng 5/2025: viêm âm hộ - âm đạo do nấm candida

Các loài thuộc chi Candida là một phần của hệ vi sinh vật thường trú trong âm đạo có khoảng 25% ở phụ nữ, do vậy việc phát hiện nấm không đủ để chẩn đoán bệnh. Ước tính có 75% phụ nữ bị nhiễm nấm candida âm đạo ít nhất một lần trong đời. Nồng độ estrogen và tăng sản xuất glycogen ở âm đạo, tình trạng này xảy ra thường gặp và nghiêm trọng hơn trong thai kỳ. Trong thời kỳ mang thai, bệnh có liên quan đến những kết quả bất lợi trong sản khoa như vỡ ối sớm, chuyển dạ sớm, viêm màng ối, nhiễm nấm candida da ở trẻ sơ sinh và nhiễm trùng hậu sản ¹. Bệnh viêm âm hộ-âm đạo do nấm candida là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất có triệu chứng gây ngứa và tiết dịch âm đạo. Biểu hiện của bệnh là tình trạng viêm thường gặp ở các loài nấm Candida với các triệu chứng là ngứa và viêm đỏ.

Thông tin thuốc tháng 10/2016: cập nhật về lựa chọn kháng sinh trong điều trị

Kết nối với Bệnh viện Từ Dũ